AC 01 2009 (PDF, 1.76 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie

Nr. 21 - 12.1.09 HOF VAN CASSATIE 95
- de artikelen 3 en 4 van het Verdrag van Rome van 19 juni 1980 inzake het recht dat
van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst, hierna "het Verdrag van Rome".
Aangevochten beslissing
Het bestreden arrest stelt het volgende vast : "(de verweerder) (...) ondertekent, met het
oog op het verlenen van diensten als burgerlijk ingenieur bouwkunde, (...) op 20 oktober
1970 een overeenkomst van technische samenwerking met de (verweerster) (...) en, op 19
november 1970, een overeenkomst van aanwerving met de (eiseres), die op 4 juni 1974
door een overeenkomst vervangen wordt (...); de overeenkomst van technische samenwerking,
die bij de voormelde overeenkomst van aanwerving gevoegd wordt om daar onlosmakelijk
deel van uit te maken, bepaalt dat geschillen volgens de Congolese wet beslecht
worden, met de Rechtbank van Eerste Aanleg van Brussel als enige bevoegde rechtscollege;
nadat (de verweerder), enerzijds, van (de verweerster) op 11 juni 1999 een brief
ontvangen had waarin de overeenkomst van technische samenwerking met onmiddellijke
uitwerking beëindigd werd en, anderzijds, van (de eiseres) op dezelfde datum een brief
ontvangen had waarin hem werd meegedeeld dat de vennootschap in een situatie
verkeerde die tot de stopzetting van de activiteiten kon leiden en dat zij hem tijdelijk vrijstelde
van de verplichting om te werken, ('wat leidt tot de opschorting van uw overeenkomst
en van de uitbetaling van uw bezoldigingen', waarbij het personeelslid evenwel het
recht behield op de huisvesting die hem bij overeenkomst ter beschikking was gesteld,
evenals het recht op de geneeskundige verzorging in de medische instellingen van de
(eiseres), het recht op de schoolvergoeding of het recht op scholing in de scholen van (de
eiseres), het recht op maïsbloem en op de water- en elektriciteitsvergoeding), heeft (de
verweerder), in een omstandig gemotiveerde brief van 26 juni 1999, de gezamenlijke
tekortkomingen van die twee vennootschappen omschreven als daden die leiden tot de
onrechtmatige beëindiging van die twee overeenkomsten (...); in de gedinginleidende
dagvaarding verklaart (de verweerder) dat zijn brief van 26 juni 1999 uitvoerig beschrijft
hoe (de eiseres) en (de verweerster) onregelmatige standpunten innemen en hoe hij deze
kwalificeert als fouten die gelijk staan met beëindiging".
Het bestreden arrest beslist vervolgens dat het de eiseres is die de arbeidsovereenkomst
van de verweerder beëindigd heeft, veroordeelt haar bijgevolg, ten dele in solidum met de
verweerster, om aan de verweerder een compensatoire opzeggingsvergoeding te betalen,
bepaalde kosten terug te betalen en een schadeloosstelling te betalen, en verklaart haar
tegenvordering om van de verweerder een compensatoire opzeggingsvergoeding te
verkrijgen, niet-gegrond.
Het bestreden arrest grondt die beslissing op de volgende gronden :
"Thans moet nog uitgemaakt worden of (de verweerder), op grond van die eenzijdige
beslissing van (de eiseres) om hem voor onbepaalde tijd te ontslaan van de verplichting
om arbeid te verrichten en om, tegelijkertijd, zichzelf te ontslaan van de verplichting om
haast alle bestanddelen van de bezoldiging uit te betalen, zonder duidelijke toezegging
wat betreft de regeling van de achterstallige betalingen, kan betogen dat (de eiseres) de
overeenkomst onrechtmatig heeft beëindigd. De arbeidsovereenkomst wordt omschreven
in artikel 4-c van het Congolese Arbeidswetboek. Het heeft betrekking op alle schriftelijke
of mondelinge overeenkomsten op grond waarvan een persoon, de werknemer, zich
ertoe verbindt om aan een andere persoon, de werkgever, handarbeid of andere arbeid te
leveren, onder de leiding en het al dan niet rechtstreekse gezag van laatstgenoemde, en
tegen betaling van loon. Artikel 39 van datzelfde wetboek bepaalt het volgende : 'le
travailleur a l'obligation d'exécuter personnellement son travail, dans les conditions, au
temps et au lieu convenus. Il doit agir conformément aux ordres qui lui sont donnés par
l'employeur ou son préposé, en vue de l'exécution du contrat. Il doit respecter les règlements
établis pour l'établissement, l'atelier ou le lieu dans lequel il doit exécuter son
travail'. Tegelijkertijd moet de werkgever de werknemer de overeengekomen arbeid