Programi nacional PËr

Rrjeti shkollor, edhe përskaj asaj që në mënyrë statistike i kënaq nevojat
për përfshirje të nxënësve, as për së afërmi nuk e tregon forcën e njëjtë poqese
merren parasysh standardet për mësim dhe mësimnxënie bashkëkohore. Numri
më i madh i objekteve shkollore janë ndërtuar para më shumë dekadave, janë
mirëmbajtur dobët si dhe shumë pak i kënaqin standardet themelore për realizimin
e procesit edukativo-arsimor cilësorë. Kjo situatë është karakteristike për
Maqedoninë qëndrore dhe lindore, me manifestim
dominant në mjediset rurale.
Forca finansiare e shtetit për ndërtimin e rrjetit
optimal dhe bashkëkohor të shkollave fillore është
e dobët dhe nuk jep optimizëm se se shpejti do
të përmirësohet gjendja në këtë plan .Kjo gjendje
në masë të madhe e aktualizon nevojën për mundësimin
e iniciativës private në arsimin fillor.
Viti Shkolla
1996/97 1045
1997/98 1043
1998/99 1041
1999/00 1036
2001/02 1010
2002/03 1020
Decentralizimi imponon nevojën e marrjes së më shumë obligimeve nga ana
e vetëqeverisjes lokale. Në pyetjen se në çfarë shkalle komunat dhe cilat do të
kenë forcë, jo vetëm që t’i mirëmbajnë por edhe t’i rrisin dhe modernizojnë objektet
shkollore si dhe ti vendosin në listën prioritare të aktiviteteve të tyre, është
vështirë të gjendet përgjigje. Më tepër se e dukshme është se në periudhën e
ardhshme mund me siguri të priten investime të vogla në shkollat fillore nga ana
e vetëqeverisjes lokale që në mënyrë alarmante e parashtron pyetjen për gjetjen
e burimeve të reja financiare apo të formave të reja të pronësisë në arsimin fillorë.
Kjo praktikë do të mund ta shkarkojë buxhetin lokal dhe shtetëror dhe do
të krijojë kushte dhe beneficione më të volitshme për ata fëmijë/nxënës të cilët
për shkak të mungesës së finansave nuk janë në gjendje që ta vizitojnë ose për
shkak të arsyeve të njëjta e braktisin shkollimin që të mund të përfitojnë arsim fillorë
pa pagesë. Realizimi i mundësisë për themelimin e shkollave fillore private,
nga aspekti i decentralizimit, është më tepër se një nevojë.
Përvoja e themelimit të shkollave të mesme private në Republikën e Maqedonisë
në aspekt të konkurrencës, aplikimit të standardeve evropiane dhe ngritjes
së cilësisë të punës shkollore, afirmimit të modeleve të mira nga praktika si
dhe motivimi i arsimtarëve dhe nxënësve tregon se është e nevojshme e njëjta të
bëhet edhe në arsimin fillor, gjegjësisht përvojat pozitive nga vendet më të afërta
të cilët e aplikuan dhe – ose e praktikojnë këtë zgjidhje janë dëshmi më e fortë
se edhe në vendin tonë duhet të ndërrmerret ky hap.
Programi për zhvillimin
e arsimit fillorII
127