Programi nacional PËr

Tabela 5.
Të papunësuar sipas përgaditjes arsimore
2001 2002
Pa arsimuar 4 714 3 679
Arsim fillor të pakryer 12 609 16 737
Arsim fillor 95 792 112 594
Arsim të mesëm 3 vjeçar 37 890 49 093
Arsim të mesëm 4 vjeçar 92 941 108 408
Arsim të lartë 6 022 7 688
Arsim superior 13 515 17 669
Gjithsej 263 483 315 868
Sipas të dhënave mund të shihet:
zmadhim i papunësimit;
numër më i madh i të papunësuarve që presim 4 vjet e më tepër;
papunësim më i madh i personave me arsim të mesëm;
shkallë më e lartë e papunësimit tek personat në moshë prej 20 – 29 vjet.
Papunësia në Republikën e Maqedonisë është aktuale disa dekada, me tendencë
për ritje të përhershme. Si shkaqe për papunësi mund të veçohen:
procesi i privatizimit, me të cilin u ndërpre puna te ndërmarrjet e mëdha, dhe
u formuan ndërrmarje të vogla dhe të mëdha;
pritja për punësim në punë me kohëzgjatje të pacaktuar;
jopajtueshmëria mes ofertës dhe kërkesës të fuqisë punëtore, sidomos te
disa profesione të caktuara. Shkak më i shpeshtë për atë është zhvillimi
tekniko-teknologjik;
karakteri sezonal i disa profesioneve (bujqësi, turizëm, etj.).
Papunësia mund të tejkalohet me:
iniciativë më të madhe të ndërmarrësve dhe aftësimi i vetëpunësimit;
përshtatjen e ofertës nga ana e institucioneve arsimore për arsim të mesëm
dhe arsim të mesëm për të rritur me kërkesën e fuqisë punëtore;
përcjellje të zhvillimit tekniko-teknologjik nga ana e institucioneve arsimore
për arsim të mesëm dhe pas të mesëm.
Programi për zhvillimin e arsimit të
mesëm dhe pas të mesëm
157
III