Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
226
përfshirja e standardeve
Standardet si kategori e përgjithshme paraqiten si dokument i posaçëm ose
si komponente nga zgjidhje të tjera në sistemin e arsimit të mesëm, siç është për
shembull standardi i shkallës së arsimit të kuadrit mësimor, ose standardi për
numrin e nxënësve në një paralele.
Për realizimin e funksionit që e përmendëm në arsimin e mesëm dhe arsimin
e mesëm për të rritur, me standardet duhet të përshihen këto komponenta:
a) Qëllimet e arsimit
Me qëllimet e arsimit kryhet harmonizimi kryesor i interesave të punëdhënësve,
nxënësve dhe institucioneve arsimore. Për shkak të sigurimit të kuptimit të
njëjtë në definimin, qëllimet në nivel dhe lloj të caktuar të arsimit të mesëm dhe
arsimit të mesëm për të rritur definohen si dalje arsimore në fomë të kompetencave
për një loj të caktuar të punës dhe lloj të caktuar të arsimimit të mëtejshëm,
gjegjësisht studimi.
b) përmbajtja e arsimit
Përmbajtja e arsimit definohet me program arsimor. Programi arsimor paraqet
dokument me të cilin definohet struktura e përmbajtjeve arsimore për një
nivel, lloj dhe detyra të punës të caktuara (arsimi profesional), gjegjëisht fusha
shkencore (arsimi gjimnazial). Struktura globale paraqitet me planin mësimor,
ndërsa qëllimet arsimore, përmbajtjet konkrete dhe kushtet e nevojshme për ato
përmbajtje definohen me programet mësimore.
Programet mësimore, për lëndët e caktuara mësimore, strukturohen në funksion
të realizimit të qëllimeve më par të definuara (programimi qëllimor), duke
filluar nga qëllimet në nivel dhe llojit të arsimit dhe qëllimeve të veçanta të programit
arsimor.
Programet arsimore përpunohen dhe miratohen në dy nivele:
niveli shtetëror, ku caktohen qëllimet arsimore të niveleve dhe llojeve të
arsimti të mesëm dhe arsimit pas të mesëm, korniza e planit mësimor për
secilën programë arsimore dhe programet arsimore sipas lëndëve themelore
mësimore për të gjitha llojet e arsimit të mesëm në nivel të caktuar dhe lëndët
e obligueshme mësimore për programe të caktuara arsimore;
nivel institucional, ku definohen qëllimet dhe nevojat e veçanta arsimore
të punëdhënësve, nxënësve dhe njësive lokale; ku përpunohen dh miratohen
programet zgjedhore dhe fakultative për ato qëllime të veçanta dhe
ku programohen aktivitetet tjera edukativ-arimore me nxënësit. Kjo pjesë
e veçantë nga programi arsimor mund të jetë deri më 20% nga programi i
përgjithshëm.