Programi nacional PËr

me këtë arsim planifikohet marrja e
kompetencave të ndërlikuara, miratimi
i vendimeve operative dhe nivel më
të lartë të përgjegjësisë personale dhe
afariste (etika afariste). Me një fjalë, në
këtë nivel finalizohet profesionalizmi
më i lartë në punën e drejtëpërdrejtë
operative.
Varësisht nga përmbajtja dominante
e punës së kuadrove nga ky nivel,
arsimi i mesëm për të rritur mund
të paraqitet në këto lloje 2 :
specializimi teknologjik: arsimi pas i mesëm, i cili përgatit nxënës për operim
me maqina komplekse teknologjike (prodhimtari procesore), ose mjete
mobile operative (eskavatorë në xehtari, maqina të mëdha ndërtimore etj.);
mbikëqyrje: arsimi pas i mesëm i cili përgatit për menaxhim të drejtpërdrejtë
me ekzekutuesit në punën operative (prodhimtari dhe shërbime), i cili në
ndarjen e punëve haset si menaxhment linear (punëtorë, mbikqyrës, shefa
etj.);
dy funksionet e mëparshme në zejtari janë bashkuar në pronarin e dyqanit të
zejtarisë, i cili pas traditës së dëshmuar pozitive, paraqitet si mjeshtër i cili
themelon dyqan, punëson ndihmës dhe pranon çirakë në trajnim. Ai i kryen
punët më komplekse, gjegjësisht punët komplete prodhuese-shërbyese,
duke përfshirë edhe mësimin e çirakëve. Për shkak të funskionit integrues
dhe mënyrën e shkollimit të këtyre kuadrove, është e nevojshme që mjeshtri
të trajtohet si lloj i posaçëm i arsimit pas të mesëm.
Hyrja në arsimin pas të mesëm
gjithnjë është pas përfundimit të arsimit
të mesëm, adekuat dhe sipas rregullës,
përvoja e caktuar e punës që do
të definohet në çdo program arsimor
individualisht.
Vëllimi i programit për këtë lloj të
arsimit do të dimensionohet në vëllim
prej 400 deri më 800 orë mësimore të
shpërndara në një ose dy vite shkollore.
2 Në pjesë për trajnim inicor dhe të vazhdueshëm të kuadrove mësimore do të definohet
arsimi i kuadrit instruktor për trajnim praktik në arsimin e mesëm, i cili, sipas shqyrtimit të
këtij grupi, duhet të trajtohet në pjesën e arsimit të lartë profesional, që rekruton kuadro
nga profile adekuate të arsimit të mesëm.
»
»
1.
2.
3.
4.
5.
»
»
Gjendja:
Në varësi nga tipi, arsimi i specializuar zgjat
prej 400 deri 900 orë.
Në shkollat e mesme publike organizohet
arsimi i specializuar në drejtimet që vijojnë
dhe profilet arsimore (profesionet):
Drejtimi hotelierik-turistik
Drejtimi i ndërtimtarisë
Drejtimi elektroteknik
Drejtimi i komunikacionit
Drejtimi i maqinerisë
Gjendja:
Për inkuadrimin e profilit arsimor në arsimin
e specializuar është e nevojshme që kandidati
të ketë mbaruar arsim trevjeçar ose
katërvjeçar dhe përvojë adekuate në punë
prej 2 deri më 5 vjetë.
Sipas të dhënave që i disponojmë në Byronë
për zhvillimin e arsimit, në vitin shkollor
1999/2000, numri më i madh i vizitorëve në
arsimin e specializuar regjistrohen në drejtimin
e maqinerisë 105; elektroteknikë 33, komunikacion
58, dhe hotelieri 24 ose gjithsejt
224 vizitorë.
Programi për zhvillimin e arsimit të
mesëm dhe pas të mesëm
209
III