Programi nacional PËr

për grupet margjinale të popullatës, e verifikuar përmes kritereve objektive. Në
këtë drejtim, duhet përforcuar mbikëqyrjen në zbatimin e politikës tatimore dhe
sociale dhe respektimi i ligjeve në sektorin ekonomik për çdo komunë në veçanti.
Kjo nënkupton largimin e mënyrës lineare për ndarje të mjeteve dhe zbatim
të sistemit për financim, që do të stimulojë cilësinë dhe do të dënojë punën
jocilësore dhe manipulimet në entet arsimore.
Gjatë këtij veprimi, ndarja e mjeteve financiare duhet domosdo të respektojë
logjikën e përparësisë të prioriteteve shtetërore.
Financimi i pjesërishëm do të zhvillohet në bazë të ndarjes së mjeteve për
arsim nga buxheti qëndror i komunave në formë të bllok dotacioneve. Financimi
i këtillë, si kreter themelor do të ketë: numrin e nxënësve, gjendjen e infrastrukturës,
cilësinë e punës arsimore të verifikuar nga kontrolli ekstern dhe mobilizimi
vertikal i nxënësve.
Ngritja e nivelit arsimor të popullatës
Një nga sfidat kyçe në periudhën e ardhshme do të jetë ngritja e nivelit arsimor
i të gjithë të rinjëve dhe të rriturve, me theks të veçantë për zvogëlimin e
cilësisë të kompetencave të tyre profesionale, punuese dhe sociale.
Analizat e strukturës arsimore e popullatës në Republikën e Maqedonisë,
flasin se numri i përgjithshëm i personave mbi 15 vjeç, gati gjysma (49,39%)
disponojnë ose nuk disponojnë fare arsimim të ulët (analfabet, me shkollë fillore
të pa kryer).
Po qe se këtij grupi i shtojmë persona që kanë kryer 3 apo 4 klasë shkollim,
gjendja është edhe më alarmante në strukturën arsimore të popullatës në
Maqedoni. Një gjendje e këtillë nuk ofron ndjenjën e optimizmit për zhvillimin
ekonomik dhe social të vendit.
Popullata – përgatitja shkollore Gjithsej %
Gjithsej 1579500 100
Pa arsimim 60700 3,85
Shkollë fillore të pa kryer 170200 10,77
Arsimim fillor 549200 34,77
3 vjet arsimim i mesëm 168000 10,64
4 vjet arsimim i mesëm 465100 29,45
Arsimim i lartë 51200 3,24
Arsimim sipëror
Burimi: Vjetori statistikor 2004
114900 7,28
Numri më i madh i të papunësuarve në Maqedoni janë pikërisht ata që
kanë nivel të arsimimit të ulët. Nëse kësaj i shtojmë popullatën ekonomikisht jo
aktive, në të cilën 62,05% janë të gjinisë femërore, e nga të cilat 67,57% ka nivel
arsimor gjer në shkollim fillor të kryer, atëherë gjendja është edhe më e keqe.
Nga ana tjetër, përpjekjet e shtetit për përshpejtimin e inkluzimit dhe participimit
të popullatës në proceset e vendimmarrijes dhe ndikim në nivel vendor dhe