Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
nacional, në rrethana me popullatë me arsim të hendikepuar në numër të madh,
tingëllon më shumë si deklaratë se sa mundësi reale për realizimin e saj.
Të papunësuar - përgatitja shkollore Gjithsej %
Gjithsej 315900 100
Pa arsimim 3700 1,17
Shkolltë fillore të pa kryer 16700 5,29
Arsimim fillor 112600 35,64
3 vjet shkollë të mesme 49100 15,54
4 vjet shkollë të mesme 108400 34,31
Arsimim i lartë 7700 2,44
Arsimim sipëror 17.700 5,61
Shkaqe për gjendjen jo të mirë me strukturën arsimore të popullatës ka
shumë, por si më dominuese janë: përfshirja jo e kënaqshme e nxënësve/
studentëve, derdhja e nxënësve në arsimin fillor dhe arsimin e mesëm, dominimi
i vlerave tradicionale që e margjinalizojnë vlerën e arsimimit e shprehur te disa
grupe etnike, niveli i zhvillimit teknologjik që ende vazhdon të tolerojë punëtorë
me nivel të ulët të arsimimit, zvogëlimi i mundësive financiare të popullatës,
përfshirja e dobët arsimore e grupeve
margjinale etj.
Gjendja - derdhja e nxënësve:
Në periudhën e ardhshme, Ministria
e Arsimit dhe Shkencës do të merr masa
për eliminimin e derdhjes së numrit të
fëmijëve që janë jashtë institucioneve të
arsimit.
Shkapërderdhja e përgjithshme në
arsimimin fillor dhe atë të mesëm përfshinë
18,32%, që d.m.th. se çdo vjet ky
numër në mënyrë të vazhdueshme rritet.
Nëse shikohet kalueshmëria vertikale e
nxënësve në arsimim fillor dhe të mesëm,
në nivel të gjeneratës, të dhënat janë edhe
më dëshpëruese. Kështu p.sh., nga gjenerata
që është regjistruar në arsim fillor
më vitin 1994/95 (34.935), në 2001/2003
vetëm 89% kanë kryer arsimim fillor. Gjendja
në arsimin e mesëm është edhe më
brengosëse. Kjo flet haptas se, çështja me
produkcionin permanent të popullatës me
nivel të ulët dhe, nga pikëpamja e kërkesave
të punës bashkëkohore dhe inklozi-
Shkapërderdhja
vjetore në arsimin fillor
arrin 1,42%.
Ndërprerje
vjetore e shkollimit në arsimin
fillor - 0,29%.
Shkapërderdhje
më të madhe ekziston
nga kalimi i arsimit fillor në atë të mesëm
- 16,55%.
Shkapërderdëdhja
vjetore në arsimin e
mesëm arrin 2,84%.
Ndërprerja
vjetore e shkollimit në arsimin
e mesëm arrin 0,88.
Shkapërderdhja
më të vogël gjatë shkollimit
kemi te maqedonasit, kurse më të
madhe te romët.
Vetëm
88,47 % të gjeneratës që është
regjistruar në vitin 1997/98, ka pasur
sukses ta mbarojë arsimin fillor në afatin
e paraparë.
Gjendja
në arsimin e mesëm është identike
me arsimin fillor. Gjenerata që ka kryer
në vitin 2002/03, paraqet 89,24% nga
nxënësit që janë regjistruar në shkolla të
mesme para 4 viteve, por vetëm 69,03%
janë nga gjenerata e cila është regjistruar
në arsimin fillor para 12 viteve.
(Burimi: ESHS, 2002/04)