Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
218
Oferta arsimore e institucioneve për arsim të mesëm dhe arsim pas të mesëm,
më shpesh nuk është e bazuar në nevojat e vërteta të firmave, e prandaj
edhe nuk ka mundur të japë efekte adekuate. Arsimi si funksion në ndërmarrje
është organizuar dhe vepron individualisht dhe si i pavarur nga funksioni kadrovik
dhe jo aq i integruar në konceptin për zhvillimin e kuadrove, duke përfshirë
edhe avancimin. Mund të thuhet se para nesh gjenden obligime me përgjegjësi
dhe të ndërlikuara të hapjes së vendit tonë ndaj botës dhe adapatimi i ekonomisë
dhe kërkesave të tregut të punës. Arsimi është rrugë e ndryshimeve thelbësore
dhe kjo duhet të luajë rol të rëndësishëm në proceset e adaptimit.
Gjatë kësaj, arsimimi i të rriturve nuk mund të konceptohet për ndonjë të
kaluar, por për kohë të ardhshme. Përveç sistemit të shkollës ose arsimit formal,
rol parësor duhet të ketë edhe arsimim joformal, jashtëshkollor.
Arsimi joformal i të rriturve, në kuptim bashkëkohor, do të mbështetet më
shumë në nevojat universale të njeriut. Rritja e rëndësisë së arsimit joformal
duhet të jetë në raport proporcional me rritjen e rëndësisë të aftësisë së vërtetë
të punës.
Arsimi i të rriturve është instrument
i rëndësishëm i transformimit
social të shoqërisë. Kjo ka rëndësi të
madhe për zhvillimin dhe demokratizimin
e shoqërisë dhe paraqet bazë
për zhvillim ekonomik, lëvizshmëri të
fuqisë së punës dhe mjet për integrim
në rrjedhat ndërkombëtare ekonomike.
Si veprimtari, arsimi i të rriturve duhet
të realizohet në bashkëpunim me shtetin,
tregun e punës, individët dhe aktorët
tjerë.
Drejtimet kryesore të zhvillimit të
arsimit për të rritur duhet të kahëzohen
drejt realizimit të konceptit të arsimit
të përjetshëm dhe drejt krijimit të kushteve
për avancim të konceptit të shoqërisë
që mëson. Qëllimi kryesor është
krijimi i sistemit plural, fleksibil dhe demokratik
të arsimit, i cili do të jetë i hapur
për të gjithë, pa dallim të moshës
dhe i cili do të mundësojë të mësuarit
dhe fitimin e diturive dhe kompetencave
për të gjitha fushat e jetës dhe punës
(teknologji të reja, zhvillim profesional,
Gjendja:
» mungon hapësira adekuate dhe paisja moderne
mësimore për realizimin e programeve
arsimore.
» arsimi profesional, në parim, nuk është i lidhur
për tregun e punës e prandaj edhe nuk ka
planifikim të strukturës, e as nevoja të shprehura
për kuadër i cili duhet të arsimohet.
» në arsimin profesional, kur kryhet arsimimi,
kualifikimi plotësues, rikualifikimi, vend të
posaçëm merrë mësimi praktik i cili duhet
të realizohet në ndërmarrjet, kur përveç fitimit
të diturive dhe shkathtësive më të nevojshme
profesionale, vizitorët specializohen
dhe akomodohen në kushte reale të punës;
» standardet ekzistuese të diturisë nuk janë
harmonizuar me standardet e diturisë së
vendeve të zhvilluara, para së gjithash me
vendet e UE.
» institucionet arsimore të cilat merren me arsimin
profesional nuk janë të paisura me mjete
adekuate mësimore të cilat do të mundësonin
fitimin e liçencës.
» nuk ka zgjidhje sistemore me të cilat do të
rriten dhe motivohet arsimi i të rriturve dhe
në këtë mënyrë të krijohen mundësi më të
mëdha për punësim.
»
në arsimin e të rriturve nuk janë inkuaduar
realizuesit nga ekonomia, e as nuk janë të
motivuar që të inkuadrohen.