Programi nacional PËr

ishqyrtimi i planeve mësimore dhe shkarkimi i programeve mësimore, si
dhe ridefinimi i qëllimeve në ato;
rregullimi me dispozitat ligjore në fuqitë i problemeve, të cilat paraqiten
rreth realizimit të mësimit të praktikës në ndërmarrjet dhe institucionet;
rishqyrtimi i rrjetit të insitucioneve për arsim profesional;
librat shkollorë si për lëndë të përgjithshme arsimore, ashtu edhe për lëndët
profesionale-teorike.
4.2.8. Arsimi gjimnazial
Veçmë u tha se edhe arsimi bashkëkohor
gjimnazial në mënyrë dominante
do ta mbajë funksionin e vet
tradicional të përgatitjes për studim
të suksesshëm në arsimin e lartë, por
njëkohësisht do ta zgjerojë funksionin
e vet edhe të përgatitjes për një lloj
pune të caktuar. Duke marrë parasysh
këto dy funskione, ndërsa njëkohësisht
edhe kërkesën që të plotësohen parimet
e fleksibilitetit të sistemit të përgjithshëm
arsimor, propozohet që arsimi
gjimnazial të realizohet në dy tipe të
gjimnazeve: gjimnaze të përgjithshme
dhe gjimnaze profesionale.
Gjimnazet profesionale propozohen
vetëm si një mundësi për rritjen e
fleksibilitetit të sistemit arsimor, por
aplikimi i tyre kërkon caktimin e kriteriumeve
të fuqishme për inkuadrimin
e tyre në rrjetin e shkollave për arsim
të mesëm, me qëllim që të sigurohen
rezultate nga ky tip i gjimnazeve, e që
të neutralizohen implikimet negative
mbi tipet dhe llojet tjera të arsimit të
mesëm. Gjimnazet profesionale parashihen
si zgjidhje kompensimi për
fizionimin e disa drejtimeve ekzistuese
(kultura fizike, arsimi artistik) ose si
plotësim i nevojave të mjediseve të vogla
të caktuara për kalim më të madh të
»
»
»
Gjendja:
Në Republikën e Maqedonisë arsimi gjimnazial
organizohet në 43 shkolla të mesme
publike, prej të cilave në 35 realizohet mësimi
në gjuhën maqedonase, ndërsa në 8 në
gjuhën shqipe dhe gjuhën maqedonase. Në
dy shkolla ka paralele gjimnazi në gjuhën
turke.
Nga 43 shkollat e mesme, si gjimnaze janë
organizuar vetëm 14 shkolla (9 në gjuhën
maqedonase dhe 5 në gjuhën shqipe),
ndërsa të tjerat janë shkolla të mesme profesionale,
në të cilat janë formuar paralele
gjimnazi.
Përveç gjimnazeve ekzistuese publike në
Republikën e Maqedonisë, arsimi gjimnazial
realizohet edhe në 3 gjimnaze private në
gjuhën maqedonase, shqipe, truke dhe angleze.
Gjendja:
Plani mësimor për arsimin gjimnazial është
i përpiluar me lëndët e obligueshme dhe
zgjedhore, programet e obligueshme zgjedhore
dhe aktivitetet e projektit.
Lëndët e obligueshme përfshijnë prej 82%
nga fondi i përgjithshëm javor, gjegjësisht
vjetor të orëve në vitin e parë, deri më 55%
në vitin e katërt.
Zgjedhja paraqitet në vitin e dytë me një
lëndë zgjedhore, të cilën nxënësit e zgjedhin
nga lista prej gjashtë lëndëve. Në vitin e tretë
nxënësit kanë mundësi të përcaktohen për
një nga fushat me dy kombinime të ofruara
të lëndëve zgjedhore në secilën prej tyre:
» fusha naturore-matematikore;
» fusha gjuhësore-artistike;
»
fusha shoqërore-humaniste
Programi për zhvillimin e arsimit të
mesëm dhe pas të mesëm
207
III