Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
206
nxënësve të talentuar ose nevojave të
posaçme të vetëqeverisjes lokale dhe
punëdhënësve.
Të gjitha lëndët e përgjithshme
arsimore, profesionale teorike dhe trajnimi
praktik do të përpunohen dhe do
të miratohen në nivel shtetëror; numri
i caktuar i lëndëve zgjedhore të përgjithshme
arsimore dhe lëndëve teorike
profesionale do të përpunohen në nivel
shtetëror, ndërsa pjesa tjetër e planit
mësimor deri më 20%, do të miratohet
nga ana e këshillit arsimor në nivel institucional.
Arsimi i mesëm teknik do të përfundojë
me dhënien e maturës shtetërore,
i cili siguron të drejtën për arsimim
të lartë, në programin adekuat të
studimit dhe drejt tregut të punës, ose
me provim përfundimtar gjatë së cilës
pajiset me diplomë për arsim të mesëm
teknik, si dokument për të fituar të drejtën
pë punë.
Nxënësit e orientuar në arsimin e
mesëm teknik gjatë regjistrimit ose pas
përfundimit të vitit të parë, eventualisht
vitit të dytë të shkollimit, në kushte të
caktuara, do të mund të shkollohen
edhe në programin për gjimnaz profesional
që është më afër drejtimit të tyre.
Në këtë mënyrë, pas përfundimit të gji-
mnazit profesional, ata mund ta japin maturën shtetërore, në vend të provimit
përfundimtar, cili do t’u mundësojë kalim në arsim të lartë.
Praksa në arsimin profesional e shpreh nevojën nga:
»
»
»
»
»
»
Gjendja:
Numri i drejtimeve është 23 me 63 profile
në arsimin profesional katërvjeçarë me konceptin
nga viti 1989.
Në fazën e parë të FARE Programit për reforma
të arsimit të mesëm profesional dhe trajnimi
në Republikën e Maqedonisë u përfshinë 8
drejtime ose grupe drejtimesh, 19 profile arsimore
me kohëzgjatje prej katër viteve dhe
16 pilot shkolla nga Maqedonia.
Librat shkollorë për lëndët profesionale-teorike,
sipas projektit për programin për reforma
të arsimit të mesëm profesional dhe trajnim
nuk ka; në përdorim janë librat shkollorë
nga sistemi ekzistues i arsimit. Për lëndët
e përgjithshme arsimore përdoren kryesisht
librat nga arsimi gjimnazial. Problemi me
librat shkollorë zgjidhet me shfrytëzimin e
skriptave me karakter të brendshëm.
Gjendja:
Në vitet e ardhshme projekti për Reforma në
arsimin e pmesëm profesional dhe trajnim do
të zgjerohet në tre drejtim me tre profile arsimore,
ndërsa nga viti shkollor 2005/2006
vendosen plane dhe programe mësiore në të
gjitha drejtimet dhe profilet arsimore.
Arsimi profesional katërvjeçarë, përfundon
me dhënien e provimit përfundimtar, i cili
siguron të drejtën e arsimit të lartë në programin
adekuat të studimit dhe drejt tregut
të punës.
Zvogëlimi i përqindjes së papunësisë me
arsim të mesëm katërvjeçarë dhe atë nga
35,27% në vitin 2002 në 34,32 në vitin
2003.
shkarkimi i planeve mësimore nga numri i madh i lëndëve mësimore, të cilat
në disa drejtime dhe profile arsimore lëvizin deri më 15 lëndë për një vit;
rishqyrtimi dhe riemërtimi i lëndëve të caktuara nga fusha e aktiviteve të
obliguara dhe fusha e lëndëve të përgjithshme arsimore të përbashkëta;
rishqyrtimi i raportit mes arsimit të përgjithshëm dhe arsimit profesional në
dobi të rritjes së përqindjes së mësimit të praktikës;