Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
që participimi i subjekteve vendore, para së gjithash prindërve, gjatë këtij
procesi duhet të jetë e detyrueshme,
ofrimi i mundësive për respektimin e rregullave të tregut të hapur gjatë përpunimit,
shtypjes dhe distribuimit të teksteve shkollore dhe mjeteve mësimore,
transmetimi i përgjegjësisë për trajnimin e kuadrit të mësimdhënësve dhe
atij udhëheqës, në kushte të tregut të gjërë të shërbimeve arsimore, që funksionon
në bazë të programeve të akredituara për trajnim të mësimdhënësve,
drejtorëve dhe bashkëpunëtorëve profesional.
Këtë kompetencë dhe përgjegjësi, komunat do ta zbatojnë në bazë të
publikimit të përgatitur “Doracak për kompetencat e komunave në sektorin
arsimor, në pajtim me dispozitat ligjore ekzistuese”.
Në kushte të arsimit të decentralizuar, qeveria duhet t’i merr ingerencat dhe
përgjegjësit për:
legjislativën,
financimin e pjesërishëm, në bazë të ndarjes të mjeteve për arsim nga buxheti
qëndror i komunave në formë të blok dotacioneve. Financimi i këtillë
si kriter themelor do t’i ketë: numrin e nxënësve, gjendjen e infrastrukturës,
cilësinë e punës arsimore të vërtetuar përmes kontrollit ekstern dhe mobilizimin
vertikal të nxënësve,
kontrollin ekstern të cilësisë së punës të entit arsimor,
zbatimin e pjesës eksterne dhe kontrolli i pjesës interne të provimit të maturës
dhe atij përfundimtar,
përpunimin e standardeve në arsim, përkatësisht indikatorëve për entin
efektiv arsimor,
akreditimin e programit për trajnim të kuadrit të mësimdhënësve, udhëheqësve
dhe atij profesional,
licencim të kompetencave, veprimtarive dhe titujve të mësimdhënësve dhe
të drejtorëve,
vendosjen e interesit shtetëror, përkatësisht i kurikulumit, të cilin çdo ent
arsimor domosdo duhet ta respektojë,
financimi publik.
zbatimi i proceseve të decentralizimit nuk do të thotë vetëm ndarje të fuqisë,
por edhe përcaktim të përgjegjësive. Kjo do të thotë se decentralizimi do të reflektojë
ndryshime edhe në statusin dhe rolin e qendrave të fuqisë administrative,
atyre vendore dhe politiko regjionale.