Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
202
c) Arsimi i mesëm për nxënës të talentuar, i cili në mënyrë organizative realizohet
në shkollat e rregullta me qasje të posaçme në identifikimin e këtyre
nxënësve dhe krjimimin e mundësive nëpërmjet programeve fakultative dhe
formave të tjera administrative për avancim të shpejtuar dhe të mundësohet
zhvillim i përgjithshëm dhe i shpejtuar dhe avancimi i këtyre nxënësve sipas
predispozitave të tyre të identifikuara dhe të manifestuara.
ç) Arsimi i mesëm për të rritur, i cili sipas llojit të vet arsimor duhet të realizojë
plotësimin e dy kategorive të nevojave arsimore të kandidatëve:
mundësimi i zgjerimit dhe thellimi i kompetenecave për kryerjen me sukses
të punës aktuale për shkak të ndryshimeve të krijuara gjatë punës;
mundësimi i avancimit të niveleve më të larta të arsimit të mesëm, arsimit
të mesëm për të rritur dhe të lartë atëherë kur kandidatët do të vendosin për
këtë.
Me plotësimin e këtyre nevojave individuale në mënyrë të drejtëpërdrejtë
plotësohen edhe nevojat e punëdhënësit për sigurimin e përmbaruesve më kompetentë
të proceseve të punës, e me këtë edhe sigurimi i konkurrencës më të
madhe të tregut.
Specifikja e këtij lloji të arsimit është ndërtimi i infrastrukturës organizative
për mbështetje të aktiviteteve arsimore dhe vetarsimimi i këtyre kandidatëve dhe
aftësimi i kirikulumeve sipas nevojave të caktuara konkrete arsimore të kandidatëve
dhe të punëdhënësve.
4.2.5. Aftësimi profesional për punë
Aftësimi profesional për punë
është komponuar nga dy pjesë programore.
Pjesa e parë ose pjesa e përbashkët
programore ka të bëjë me arsimin
e përgjithshëm, i cili mundëson
komunikim pune dhe sundimin më racional
të pjesës së dytë, asaj profesionale.Kjo
pjesë e përgjithshme i përmban
këto përmbajtje programore:
gjuha amtare dhe komunikimet;
bazat e njohurive matematikore
(llogaritja);
arsimi civil dhe përgjegjësia.
Gjendja:
» Arsimi dyvjeçar në Republikën e Maqedonisë,
që nga fillimi nuk u jetësua, dhe një numër i
vogël i nxënësve u përcaktua për profesione
me kohëzgjatje deri më dy vjet.
» Në drejtimet: shëndetësi, ekonomiko-juridik
dhe tregti, aspak nuk ka profile për aftësim
për punë. Numër më të madh të profesioneve
ka në maqineri, elektroteknikë, drejtimin
kimiko-teknologjik, ndërtimtarisë-gjeodezisë
dhe drejtimit të turizmit.
»
Numri i përgjithshëm i profileve arsimore për
aftësim për punë është 45.
Vlerësohet se për këtë komponentë programore do të jenë të mjaftueshme
150-200 orë mësimi. Komponenta profesionale për këtë arsimim duhet të realizohet
nga nevojat konkrete të punës për punëdhënës të njohur ose të pritur. Baza
fillestare duhet të jenë shkathtësitë e nevojshme për kryerjen e sigurtë dhe cilë-