Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në republikën e Maqedonisë 2005 - 2015
366
hësisht do ta mbikëqyrë dhe kontrollon realizimin e ligjeve në sferën e të gjitha
shkallëve të arsimit.
Në kryerjen e funksjoneve të saja kontrolluese, Inspektorijati arsimor
shtetëror, në mënyrë të drejtpërdrejt, bashkpunojnë me Byronë për zhvillimin e
arsimit (BZHA), e posaçërisht në kontrollin e cilësisë e realizimit të Kurikulumit
nacional nëpër institucionet edukativo - arsimore në R e Maqedonisë.
Vlerësimi i jashtëm i kryen të dy funksionet e vlerësimit, ate zhvillimor - do
të thot avansimin e punës dhe cilësisë, dhe ate kontrolluese- kontroll se si po
realizohen standardet dhe për eliminimin e gabimeve. Më saktë, behet fjalë për
dy lloje të notimit dhe vlerësimit: formativ dhe përmbledhës. Por, parashtrohet
vetëm pyetja se si ato të harmonizohen gjatë realizimit të tyre praktik apo cilës
prej këtyre dy funksioneve do t’i jepet përparësi në rrethana konkrete. Varësisht
prej kësa,j do të dominojnë të dhënat e forta (kuantitative) apo të butat (kualitativet)
apo a do t’i jepet përparësi objektivitetit apo vlefshmërisë, apo do të përpiqet
për arritjen e barazpeshës mes tyre.
Funksioni kontrollues është i lidhur me vlerësimin përmbledhës.
Kjo duhet të realizohet në bazë, sipas nevojës, apo me kërkesë të dikujt apo
si e domosdoshme. Kjo don të thotë se ajo do të ketë më pak rol preventiv për
shkaqe se kontrollë mund të kryhet mbi realizimin e akteve normativo - juridike
dhe akteve të tjera, mbi diçka që është normuar në mënyrë të rreptë. Kontrolli nuk
shpie kah zhvillimi por kah qëndrueshmëria e gjendjes së caktuar.
Funksioni këshilldhënës është i lidhur me vlerësimine brendshëm formativ
dhe ate të jashtëm dhe për këtë arsye, në thelb, duhet të jetë punë e lartëprofesinale
supervizive.
Realizuesi i vlerësimit të jashtëm (Inspektoriati), punën e tij (këshilldhënëse
dhe kontrolluese), duhet në tërësi ta harmonizojë me standardet arsimore dhe
të njetën ta standardizojë. Përveç kësaj, ky shërbim duhet të ketë autonomi të
caktuar gjatë kryerjes së funksioneve të tij. Dhënia përparësi funksioneve këshilldhënëse
dhe autonomia e rritur e kontrollit, në mënyrë të konsiderushme e rrit
bashkëpërgjegjësinë e këtij shërbimi për cilësinë e punës së institucioneve edukativo
arsimore. Nga ana tjetër, edhe puna e kontrollorëve në mënyrë të caktuar
vlerësohet jo vetëm nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës, por edhe prej atyre
punën e të cilëve ata e vlerësojnë (institucionet edukativo - arsimore).
Qëllim i vlerësimit të jashtëm është që të thellohen, objektivizohen dhe verifikohen
rezultatet e vetëvlerësimit apo të vendoset dialog me të punësuarit në
institucionet edukativo - arsimore, që të formohen parashikime personale për
anët pozitive por edhe për problemet dhe dobësitë eventuale në të gjitha lëmitë e
vlerësimit. Po ashtu, propozohen masa dhe aktivitete për përmirësimin e cilësisë
nëpër institucionet edukativo - arsimore. Vlerësimi i jashtëm ndihmon që vetëvlerësimi
të jetë i ndershëm, objektiv dhe kritik, ndërsa nga ana tjetër edhe i afirmon
anët pozitive të punës në të cilën vlerësimi i brendshëm nuk mban llogari të