Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
210
Në fushat e punës në të cilat definohen
programet arsimore për arsim
të mesëm për të rritur me hyrjen nga
programet arsimore me kohëzgjatje
trevjeçare dhe katërvjeçare, plani mësimor
për arsim të mesëm për të rritur
programohet në kohëzgjatje nga një vit
shkollor me atë që kandidatë me arsim
të mesëm trevjeçar definohet provimi
diferencial si pjesë përbërëse e planit
mësimor.
Për programet arsimore të cilat
parashohin inkuadrimin vetëm të kandidatëve
me arsim paraprak trevjeçar dhe për arsimin e mesëm për të rritur për
mjeshtër, pani mësimor definohet në vëllim prej dy viteve. Kandidatët me praksë
adekuate mund të llogarisin pranimin prej 30% të kohës së paraparë për praksë
specialistike.
Pjesa kryesore nga plani dhe programi është definimi i saktë i standardeve
të punës të shprehura nëpërmjet kompetencave kryesore, të cilat duhet të
fitohen dhe të cilat janë bazë për kontrollin e aftësisë për atë nivel të punës së
ndërlikuar.
Nga ana tjetër, përmbajtjet e programeve duhet të disejnohen me modul, që
një pjesë nga modulet të mund të pranohen si kredi në kalimin nga ky nivel në nivelin
e arsimit të lartë profesional. Struktura programore e arsimit pas të mesëm
do të përmbajë standarde të përgjithshme arsimore, baza të thella teorike profesionale
për të gjitha programet arsimore nga lloji dhe fusha e caktuar e punës
dhe disiplinat e posaçme të profiluara, nga të cilat një pjesë është e obligueshme
për programin arsimor, ndërsa një pjesë duhet të jetë zgjedhore.
Në standardin e përgjithshëm arsimor duhet të vendosen këto disiplina:
komunikimi afarist
etika afariste dhe
menaxhimi dhe instruimi andragogjik.
Arsimi pas i mesëm duhet të përfundojë
me fitimin e diplomës pas
provimit të dhënë paraprak specialistik
para komisionit adekuat të jashtëm,
ku do të participojnë të interesuar adekuat,
para së gjithash përfaqësues të
punëdhënësve.
»
»
»
»
»
Gjendja:
Regjistrimi i vizitorëve në arsimin e specializuar
bëhet në disa mënyra: nëpërmjet
konkursit të shpallur të rregullt në shtypin
e ditës në fillim të vitit shkollor, nëpërmjet
shpalljes në marrëveshje me ndërmarrjen
(shoqatat tregtare), e në disa institucione
arsimore regjistrimi bëhet gjatë gjithë vitit
shkollor.
Arsimin e specializuar vizitorët e arrijnë me
dhënien e provimit. Lartësia e çmimit të
regjistrimit në programet për arsim të specializuar
dhe dhënien e provimit e cakton
vetë shkolla.
Gjendja:
Me përfundimin e arsimit të specializuar,
kandidatët marrin çertifikatë për arsim të
kryer specializimi nga profili/drejtimi.
Në shkollat publike ka libër kryesor të specializimit
dhe çertifikatë për arsim të kryer
specializimi.
Mënyra dhe vëzhgimi i suksesit të arritjes
realizohet nëpërmjet kontrollit të diturisë me
dhënien e provimit. Vëzhgimin e arritjeve e
kryejnë arsimtarët dhe trajnuesit.