Programi nacional PËr

Programi nacional për zhvillimin e arsimit në Republikën e Maqedonisë 2005-2015
232
Arsyeja e kësaj dukurie duhet të kërkohet në mbyllshmërinë e institucioneve
për arsim të mesam dhe arsimit pas të mesmit drejt tregut të punës dhe nevojave
të tij aktuale dhe zhvillimore. Kjo është rezultat i ekzistimit t planifikimit të
fuqishëm centralizues të rrjetit, si dhe të mosinteresimit për planifikimin e këtillë.
Pasoja e papunësisë është humbje e ditursisë dhe aftësisë për punë. Përmirësimi
i një gjendjeje të këtillë këkron mjete shtesë financiare që duhet të investohen në
forma të ndryshme të harmonizimit ndaj nevojave të tregut të punës.
Rrjeti i institucioneve për arsimin e mesëm dhe arsimin pas të mesmit, para
së gjithash, i shkollave të mesme publike po zhvillohet si proces i optimizimit të
interesave të punëdhënsve (për arsimin profesional) për cilësi dhe racionalitet
të arsimit dhe interesave të nxënësve, prindërve dhe bashkësis lokale për ekonomizim
të shkollimit përmes qasjes më të madhe në vendet ku jetojnë nxënësit.
Gjatë përsosjes së kriterit të parë formohen qendra teknologjike të pajisura
mirë për arsim të mesëm dhe gjimnaz me madhësi optimale, ndërsa në kushte të
pazhvillueshmërisë dhe të fuqisë s dobët ekonomike të prindërve dhe bashkësive
lokale formohen qendra heterogjene për drejtime të ndryshme përfshirë edhe
paralele të gjimnazit.
Duke e patur parasysh interesin afatgjatë për cilësi dhe përgjegjësitë e reja
të komunave, duhet që të:
Të bëhet analizë e nevojave të tregut në nivel të komunës dhe në nivel
ndërkomunal;
Të afirmohen proceset e bashkëpunimit të më shumë komunave në zhvillimin
e qendrave arsimore teknologjiko-homogjene të pajisura mirë;
Të koncentrohet arsim i gjimnazir në qendrat më të mëdha urbane (gjimnaze
të përgjithshme);
Të realizohet qasje në arsimet gjimnazit për mjediset më të vogla përmes
gjimnazeve profesionale në kuadr të shkollave profsionale.
Të hapen drejtime dhe programe arsimore në institucionet për arsim të
mesëm dhe arsim pas shkolës së mesme sipas nevojave të tregut të punës
në nivel të komunës dhe në nivel ndërkomunal;
Të analizohen planet ekzistuese mësimore dhe programet mësimore dhe të
bëhen ndryshime të të njëjtave sipas nevojave të tregut të punës;
Vazhdimisht të përkryhen drejtorët, mësimdhënsit dhe bashkëpunëtorët
profesionalë sipas nevojave;
Të inovohet pajisja dhe materiali mësimor në institucionet për arsim të m\
esëm dhe arsimit pas shkollës së mesme.
Mbështetja institucionale e arsimit të mesëm dhe të atij pas të mesmit
Në funksion të ngritjes së cilësisë së arsimit të mesëm dhe të atij pas të
mesmit në nivelin republikan është e nevojshme të zhvillohen dhe të mbështetn