Spadkobiercy Winneto..

naszego wczorajszego obozowiska natrafiliśmy na tylną część budowli, w której, jak
wiadomo, znajdowała się brama. Owa brama była poprzednio całkowicie ukryta wśród
gęstych zarośli i drzew. Nikomu nie postało nawet w głowie, że może się tu znajdować.
Dopiero jakieś niewygaszone ognisko obozowe spowodowało pożar i strawiwszy chaszcze
zdradziło tajemnicę. Do dziś okoliczne skały nosiły ślady ognia. Kiedy dotarliśmy do
frontowej części sztucznego zwaliska, w odległości dwustu kroków, zobaczyliśmy taflę
jeziora. Spiętrzone bloki skalne były więc stamtąd i z innych miejsc doskonale widoczne,
wyglądały jednak tak naturalnie, że nikomu nie przyszło na myśl, iż jest to sztuczna budowla.
Bloki były tak strome i w taki sposób spiętrzone, że wykluczały jakąkolwiek wspinaczkę.
Tylko tam, gdzie w zagłębieniach skalnych zgromadziło się z biegiem czasu trochę ziemi,
szary koloryt skały ożywiały kępki zieleni; poza tym był to gładki, martwy kamień.
Teraz mogliśmy już wejść do wnętrza. Przeszedłszy przez bramę znaleźliśmy się w
niezbyt przestronnym, ale bardzo wysokim pomieszczeniu o ciekawym kształcie. Rozszerzało
się ono ku górze i zwieńczone było kulistym sklepieniem, tworząc na zewnątrz rzekomo
przypadkowe, naturalne zwalisko. Wewnętrzne ściany biegły więc w górę nie pionowo a
ukośnie, pod rozwartym w stosunku do podłoża kątem, i nie tworzyły wyrównanej
powierzchni, lecz ułożone były z na przemian wysuniętych i cofniętych bloków skalnych. W
ten sposób powstawało mnóstwo nisz, w których składane były mumie, szkielety i pojedyncze
kości.
Na podłożu, dokładnie w środku pomieszczenia, stał kamienny ołtarz. Jak się później
przekonaliśmy, był wewnątrz pusty. Tę pustą przestrzeń przykrywała ciężka, gładka płyta. Na
jego bocznych ścianach widniały dwadzieścia cztery kute w kamieniu wizerunki —
dwanaście orlich piór i dwanaście zamkniętych dłoni. Pióra i dłonie ułożone były na
przemian. Zamknięta dłoń oznacza milczenie. Płaskorzeźby należało więc interpretować w
ten sposób, że do ołtarza mieli się prawo zbliżać wyłącznie wodzowie i że wszystko, o czym
tu rozmawiano, objęte było ścisłą tajemnicą. Wierzchnia płyta miała na środku czarny ślad
świadczący o tym, że podczas obrad palono na niej ogień. Brakowało jakichkolwiek, nawet
kamiennych, miejsc
do siedzenia.
Przedziwne oświetlenie całego pomieszczenia wprowadzało nastrój, niemal magiczny.
Mówiąc ściśle, było to coś mniej jeszcze niż półmrok. Odrobina światła, jaka go rozświetlała,
przenikała przez boczne ściany i sklepienia, w którym miejscami brakowało kamiennych
bloków. Ponieważ jednak owe ściany i sklepienia były bardzo grube, światło docierało do
środka długimi, pozałamywanymi gardzielami, których wyloty nie były od wewnątrz
widoczne. Musiały być one zresztą dodatkowo zamaskowane na zewnątrz, tak aby nikt nie
mógł ich dostrzec z jeziora. Do wnętrza świątyni docierał więc tylko drobny ułamek
wpadającego w wyloty światła. Podobnie niesamowite oświetlenie miałem okazję
zaobserwować w niektórych grobach królewskich w Egipcie, które jednak miały znacznie
niższe sklepienie. W świątyni mieliśmy nad sobą taką przestrzeń, że wrażenie było
nieporównanie większe. W każdej z nisz ciemniała ledwie widoczna przycupnięta mumia.
Gdzieniegdzie rysowały się jaśniej na tle ścian zwinięte w kłębek szkielety lub stosiki czaszek
czy innych kości. Pozostałości żywych niegdyś ludzi! Nad każdą z nich widniało wyciosane
w kamieniu orle pióro na znak, że śmiertelne szczątki należą
do wodza.
Powietrze w świątyni nie było stęchłe; otwory świetlne umożliwiały najwidoczniej
dostateczną wentylację. Szczególnie istotne wydało mi się, że niegdyś można było
przechodzić od otworu do otworu, czyli jakby od okna, do okna. Umożliwiały to wystające ze
ścian, łączące poszczególne otwory i nisze, pojedyncze kamienie, które pierwotnie, niczym
stopnie, schodziły do ziemi. Obecnie brakowało najniższych. Zostały odrąbane i to nie tak