Norman Davies - Avrupa Tarihi

Başkan Truman'm verdiği yanıt açıktı. Yunanistan ile Türkiye'ye dört yüz
milyon dolarlık yardım için Kongre'ye başvurduğunda yeni sağlam bir politikanın
ilkelerini dile getirdi. "Birleşik Devletler in politikası" diye ilan elti, "silahlı
azınlıklara veya dış baskılara boyun eğmeyi kabul etmeyen özgür halklara
yardım etmek olmalıdır." 12 Mart 1947'de açıklanan bu Truman Doktrini,
Amerika'nın özgür dünyanın liderliğini gönüllü olarak kabul ettiğinin işaretiydi.
Böylece uzun süren kararsızlık dönemi sona erdi ve Amerikan birliklerinin
Avrupa'da sürekli olarak bulunacağının güvencesi verildi. Truman'm komünizme
bu karşı duruşu savaş öncesi cordon saniuıire'nin (güvenlik kordonu)
yeni bir versiyonu olan "cor?(û»ııncıı(" (engelleme-dost sayılmayan bir devletin
güçlenmesini ve etkinliğini artırmasını önlemek için savaş dışında politik yollara
başvurma politikası) olarak bilinir. Bu politika değişikliği deneyimli diplomat
George Kennan tarafından "Sovyet Yönetiminin Kayucı/dfln" başlığıyla
imzasız olarak yayımlanan bir analizle aytıı zamanda ortaya çıktı. "Sovyet politikasının
değişiklikleriyle manevralarına karşt... usta ve uyanık karşılıklar verilmesini"
isliyordu. Bu tamamen bir savunma politikasıydı ve öfkeli bazı kişilerin
ileri sürdüğü gibi Üçüncü Dünya Savaşı ile bir ilgisi yoktu e
ABD bu koşullar altında, Avrupa'da gittikçe çoğalan politik müdahalelerini
tamamlamak için eli açık bir ekonomik plan geliştirdi. 5 Temmuz I947'de
Harvard'laki bir diploma töreninde konuşan Truman'm Dışişleri Bakanı General
George Marshall, Avrupa Ekonomik Kalkınma Planını açıkladı. "Birleşik
Devletlerin, dünyada onsuz politik istikrarla barışın sağlanamayacağı normal
ekonomik yaşama dönülmesi için yapabileceği her şeyi yapması mantıklıdır"
diye açıklıyordu düşünceyi Marshall. 1920'lerden farklı olarak ABD ortak iyilik
için Avrupa'nın kalktnmasma mali yardımda bulunmayı öneriyordu. Marshall
Planı 1948'den 1951 yılının sonuna kadar dört yıl yürürlükte kaldı. Bu
süre içinde on altı katılımcı üyeye toplam 12.500 milyon dolar dağıttı. Fonların
yönetimi için Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) kuruldu.
Buna göre alıcılar üretimi yükseltecekler, ticareti geliştirecekler ve birbirlerine
"karşılıklı yardımlar" yapacaklardı. Marshall Yardımının dörtte birinin ingiltere'ye,
beşte birinin Fransa'ya ayrılmasına karşın müttefikler, tarafsızlar ve eski
düşmanların da yardımdan pay almalarını mümkün hale getirdiler. Çıkarlarına
göre davranmanın buna benzer bir örneği tarihte yoktu.
SSCB, Marshall Yardımını kapitalist bir hile olarak mahkûm etti. Moskova
bu tavra katılmayı kabul etmedi ve denetimi altında bulunan ülkelere de
böyle davranmalarını eıııreLii. Sonuç olarak keskinleşen politik bölünme açık
bir ekonomik bölünmeyle güçlendirildi. Batı Avrupa'nın Marshall Yardımından
yararlanan on altı ülkesi öne geçebilecek durumdaydı; SSCB ve ona bağımlı
ülkeler kendilerinin dayattığı bir tecrit durumuna yöneldiler.
Avrupa harekeü köklerini on yedinci yüzyıla kadar geri götürebilir (Bkz. Giriş,
s. 26; XI. Bölüm, s. 1012-1015). Ama ulusal devletlerin arzuları bu yöndeki
her pratik girişimi yok etmiştir. Erken idealistlerin rüyalarının gerçekleşme-