Norman Davies - Avrupa Tarihi

Bireyciliğin kökleri Platonculukia. Hıristiyan ruh u;o loi isinde ve ortaçağ felsefesinin
nominalizminde saplanmıştır. 2 Fakaı ana dalga Bıırckhardl'ın parlak bireyleriyle
karakterime ettiği Rönesans ile birlikle geldi. İnsana duyulan kıilürel ilgi. kişisel
vicdana duyulan dini ilgi ve kapitalist girişimciliğe duyulan ekonomik ilgi hep birlikte
bireyi merkeze koydu. Aydınlanma bocke ve Spinoza ile başlayarak, "bireyin özgürlüğü"
ve "insan haklan" konusunu Avrupa kültürünün orlak diline katılana kadar
inceden inceye işledi.
On dokuzuncu yüzyılda bireyci leorı birkaç farklı yol üzerinde gelişti. Kani kısıtlamaya
ugramaksızın kişisel çıkarların peşinde koşulmasının ahlak dışı olduğunu
belirtmişi! ve bireylerle toplumun birbiriyle çelişen çıkarlarını uzlaştırma görevi Özgürlük
Üzerine, (1850) adlı eseriyle John Stuart Mille düştü. SocMsme ct liberie'de
(1898) Jean Jaurès sosyalist terimlere başvurarak benzer bir denemeye girişti. Vine
de her zaman aşırı olanı takip etmeye hazır insanlar vardı. Birey ce MiilkiyetH 1844)
adlı eserinde Max SU mer "ulus", "devlet" veya "toplum" gibi her türlü kolektifi iği
küçümsüyordu. Sosyalist Düzende insan Ruhu (1891) adlı çalışmasında Oscar Wilde
ise yaratıcı sanatçının mullak haklarını savundu: "Sanal dünyanın bugüne kadar
gördüğü bireyciliğin en yoğun ifadesidir."
Virminci yüzyılda hem komünizm hem faşizm bireyi kıiçümscdi. Demokratik
devletlerde bile. abartılan hükümet bürokrasileri hizmet etmek için yaratıldıkları kişilere
genellikle zulmettiler. Yen) liberal tepki 1920'lerin "Viyana Okulunda" hız kazandı.
liderlerinin lümü |Karl Popper (doğumu 1902), l.udwig von Mises (1881-
1973) ve Friedrich von llayek (doğumu 1899)| göç atiler. Ilayek'in Serflıgc Giden
Yol (1944) ve Bireycilik vc Ökonomik Düzen (1949) adlı eserleri savaş sonrası yemi
tutucuları eğitti. Ateşli bir öğrenci bir keresinde hiddetle şöyle ilan ediyordu: "Toplum
diye bir şey yoktur."-*
Bu lürden aşırılıklar vatandaşı sadece bir mal, hizmet ve hak tüketicisi olarak
sunmak eğilimindeydi. Politika bir "yakınmalar küllüriı'ne doğru yozlaşma tebdilini
taşıyordu. Belirli bir noktada bunun lam karşıtı olan eğilim, aynı derecede saygıdeğer
olan görev geleneği içinde kendini yeniden öne sürmekteydi. 4
Reform asvon: Buna rağmen Reformasyonu basitçe Rönesansın bir devamı olarak
görmek mümkün değildir. Hümanizmadan farklı olarak, refornıasyon ortaçağın
en derin iman geleneklerine hitap ediyordu ve sadece bilginleri değil
kitleleri de etkileyen dini bir yeniden canlanma dalgası üzerinde ilerliyordu.
Katolik Kilisesini bozulmamış durumda tutmak için elinden geleni yapan ve
reform hareketinin bir kolu dağılmaya başladığında, arınmış ve birleştirilmiş
bir din için yürüttükleri kampanyayı iki misli güçlendiren insanlar tarafından
başlatılmıştı. İnsanın tolerans gösterme özelliğiyle hiçbir ilgisi yoktu. Bu yüzden
Rönesansın ve Reformasyonun çtkış noktalarının ortak olması, sonradan
bunların çok ayrı yönlerde akan nehirlere bölündüğü gerçeğinin gizlenmesine
neden olmamalıdır. Benzer bir bölünme Kilise reformu hareketinde de gelişti.