12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

yerlerde düşman "Kızıldeıilerle" savaştılar. Fakat kendilerinin ve silahlarının<br />

neden olduğu katliamlarda verilen kayıplarla karşılaştırıldığında zararları çok<br />

azdı. Bunun bazı yararları oldu, fakat beraberinde birçok yerde nüfusun azalması<br />

ve yağmacılığı da getirdi. <strong>Avrupa</strong> frengiyi aldı; fakat bu hastalığın yol açtığı<br />

tahribat yerli Amerikalıların büyük bir kısmını gerçekten yok eden çiçek,<br />

zaiülcenp ve tifüs salgınlarınlanyla karşılaştırılamayacak kadar azdı. <strong>Avrupa</strong>lılar<br />

Amerikalılara atları tanıttılar ve karşılığında çok önemli iki besini, patates<br />

ve mısırı; ayrıca evcil kümes hayvanları arasında en önemlisi ve besleyicisi<br />

olan hindiyi aldılar. Patates irlanda'da erken bir tarihle yetiştirilip Almanya,<br />

Polonya ve Rusya'nın başlıca urünu olarak düzenli bir şekilde Kuzey <strong>Avrupa</strong>'da<br />

yayıldı. "Amerikan mısırı" ve "Amerikan nadası" olarak bilinen mısır ise<br />

besin değeri azalmış toprağı zenginleştirdi ve hem sırayla farklı ekinler ekilmesini<br />

hem de hayvan yetiştiriciliğini büyük ölçüde kolaylaştırdı. Mısır, on altıncı<br />

yüzyılda Po İrmağı vadisinde gayet iyi yetiştiriliyordu. İklim koşulları<br />

yüz yıl kadar sonra iyileşene dek Alpleri geçmesi engellendi, fakat uzun vadede<br />

etkisi çok büyüktü. Erken modern dönemin sonunda <strong>Avrupa</strong>'nın nüfusunun<br />

dramatik bir şekilde artışının ardında yatan en önemli etkenlerden biri<br />

olarak Amerikalıların besin kaynağına yaptıkları katkıyı saymak son derece<br />

mantıklıdır 23 [SYPHİLUS].<br />

<strong>Avrupa</strong>lıların Amerika'ya gelişlerinin betimlemeleri yakın bir zamanda temel<br />

bir revizyondan geçti. Bunlar "Kolomb'un etkisinden arındırıldı." Bir zamanlar<br />

"keşif" olarak anılan şeye artık "karşılaşma" veya "kültürlerin buluşması"<br />

deniliyordu. 24 Ancak dürüst davranıp buna fetih demek daha doğrudur.<br />

Kolomb'un kendinin de mertebesi düşürüldü. Yaptığı yolculukların önemi Vikinglere<br />

veya İrlandalılara ve hatta deri kaplı sepet işi kayıgındaki bir Galliye<br />

devredildi. San Salvador'da (Watling Adası) karaya çıkması Bahamalardaki Samana<br />

Cay olarak değiştirildi. 25 Artık bu "eşsiz denizcinin" acımasız ve doymak<br />

bilmez "kolonici bir korsan" veya israil'in kayıp kabilelerinin peşinde yelken<br />

açan Donkişotvari bir Yahudi olduğu söyleniyor. 2 " Hatta başka bir kıta<br />

olduğunu, <strong>Avrupa</strong>'ya daha önce gelen Amerikalı kadınlardan duyduğu bile<br />

söylendi. 27 Kolomb'un faaliyetleriyle ilgili kaynaklar yetersiz ve mitler ise çok<br />

fazladır. 28 Amerikanın gerçek kâşifleri Meksika veya Peru fatihlerinin adımlarını<br />

takip edenler, yani çoğunlukla ne olup bittiğini anlamaya çalışan "dünyanın<br />

ilk antropologu" Bernardino de Sahagun gibi rahiplerdir. 29<br />

Amerika ile ilişki <strong>Avrupa</strong> kültürüne derin bir etki yaptı. Yeni Dünyaya<br />

ulaşabilenlerle ulaşamayan ülkeler arasında bir uçurum açılmaya başladı. "Felsefe<br />

tüccardan doğmuştur. Bilim ise ticaretten. Bundan sonra <strong>Avrupa</strong> ikiye bölündü.<br />

Batı denizle meşguldü. Doğu ise kendi kendiyle." w<br />

İlJt modern loptum daha yakın bir icat olan sınıflarla değil sosyal düzenlerle veya<br />

"mertebelerle" (Latince status, Almanca Stande ve Fransızca etat) izah ediliyordu.<br />

Bu temel sosyal gruplar fonksiyonlarıyla, bu fonksiyonu kolaylaştırmak<br />

için konulan yasal kısıtlamalarla, ayrıcalıklarla ve birlik olmuş kurumlarıyla<br />

tanımlanıyordu. Zenginlik ve gelir sadece ikinci derecede bir rol oynuyordu.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!