12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Dönemin en sarsıcı düşüncelerinden çoğunu Basel'de profesör olan akıllı ve<br />

dengesiz Alman Friedrich Wilhelm Nietzsche (1844-1900) beyan etmiştir. Bir<br />

kezinde felsefeciyi "dinamit çubuğu" olarak tanımlamıştı ve Böyle Buyurdu<br />

Zcıdüsf (1883-1884), Ölümlülüğün Soy-inciri (1887), Tanrıların Alaceılicıranhgı<br />

(1889) ve IlıLidar İradesinde (1901) maruz kalınan tutumları çürütmeye başladı.<br />

Hıristiyanlığa, demokrasiye ve onaylanan ahlak normlarına sövüp saydı.<br />

"Ahlak" diye açıklamıştır, "bireydeki sürü içgüdüsüdür." Ve "din saf hayalin<br />

dünyasıdır." Modern insanlık değersizdir. Onun yerine, "Size üstün insanı öğretiyorum."<br />

Yönetici seçkinler sınıfı her zaman şiddet yoluyla etkili oldu. "Sarışın<br />

hayvan, yağma ve zafere aç, hata yapamaz." Daha cüretkârca şunu ilan etti<br />

"God ist tot" (Tanrı öldü) ve şunu ekledi "(Tanrının) gölgesinin izlenebildiği<br />

mağaralar hâlâ olabilir." Tanrı'nın ölümünün kurtarıcı bir olay olacağı düşünüldü.<br />

Nietzsche'nin, hayatın gücün hâkimiyetinin ötesinde bir anlamı olmadığını<br />

vaaz ettiği görülür. Düşmanları tarafından günahkârlığın ve aydın irrasyonelliğin<br />

peygamberi olarak görülür. Kierkegaard teoloji için ne olmuşsa, o da<br />

felsefe için öyle oldu. Her ikisi de varoluşçuluğun öncülerindendiler. "Hıristiyanlık<br />

dünyayı kötü ve çirkin olarak görmeye karar verdi" diye açıkladı Nietzsche,<br />

"ve onu kötü ve çirkin yaptı" 58 [DELİLİK],<br />

e = mc 2<br />

28 OCAK 1896'DA Almanya İçişleri Bakanı, iilke vatandaşlığını terk etmeye alışılmadık<br />

hır başvuruyu onayladı. Başvuru sahibi, İsviçre'de mukim ve sadece on altı<br />

yaşındaydı. Zürih'tekı UidgenossischeTechnische llochsehule'ye giriş sınavını kazanamamıştı<br />

ve Aara'dakı eyalet okulunda okumaktaydı. Lilnîda doğmuş ve Münih'te<br />

büyümüş olan mülteci öğrenci Alınan eğiliminin askeri yapısından nefret ediyordu.<br />

Katolik ilk öğretim okulunu sevmedi ve lisesini erkenden terk etli. Ailesi Milano'ya<br />

taşındıktan sonra, kendini çok güvensiz hissetmişti. Birçok genç eski-Yahudi gibi dm<br />

karşıtı, barışçı ve radikal sosyalizm taralından eczbedilmış durumdaydı. Tek yeteneği<br />

matematikti.<br />

Sonunda UTH'ye kabul edilen Albert Kınsıeiıı (1879-1955) dersleri kesti, fakat<br />

la boram varlarda kendi başına elektrodinamik deneylerini yürüttü. Viyana'da Avusturya<br />

başbakanına suikast düzenleyen Kriedheh Ad 1er'le dosttu. 1901-191") yıllarında<br />

Berne'deki patent bürosunda işe alındığında, Maxwell. Hertz ve Mach'ın çalışmalarının<br />

kuramsal arkaplanı üzerine zihnim yormay a devam eni.<br />

tiinsicin'ın zaman ve mekânda rölativite hakkındaki kamburunun, saat kulesini<br />

ışık hızıyla geçtiğini hayal ettiği Berne'deki Kramgasse.'ye tramvay yolculukları<br />

yoluyla harekete geçirildiği söylenir. Görüntüsünü yansılan ışık dalgalarının aynı<br />

hızda hareket ettiğini tahmin ederek, yıllarca sürücünün aynasında kendini görüp<br />

göremeyeceğini merak etti. Her olayda, "eş zamanlılık rölativitesi" ilkesinde. Doğanın<br />

anlık karşılıklı etkileşimleri bilmediğim fark elti. Işık hızı mutlakken, bir saniye-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!