Norman Davies - Avrupa Tarihi

Dynatno Dünyanın Guç Merkebi, İ8I5-I9M 819
sektörünün öncüleri arasında Alman adları çok ünlüydü. Bunların başlıcaları
Liebig, Hofnıann, Bunsen ve Bayer'di [MAUVE].
Dış ticaret; yeni kıtaların, özellikle Amerika ve Afrika'nın pazara açılması,
kolonilerin kurulması, ülkelerdeki hammadde açlığı dış ülkelerde üretilen
mallardaki çeşit fazlalığıyla destekleniyordu. Dış ve iç pazarlar birbirine bağımlı
hale gelmişti IJEANS].
Modernizasyona yönelik devlet siyasetleri ülkelerin rejimleri, kaynakları
ve göreli konumlarına göre değişkenlik göstermiştir. Çok azı modernizasyonun
yararlarını görmekle yanılmıştır; ama Rusya ve İspanya gibi yoksul ülkelerin
hükümetleri geri kalmışlığın utancı ve bağımlılık korkusu arasında bocalayıp
durmuştur. Rusya gibi otokratik rejimle yönetilen ülkeler, yabancı serma-yenin
ülkeye girmesi gerekliğine karar verene kadar kendilerini izole edebiliyorlardı.
Avusturya-Macaristan gibi daha liberal veya daha kararsız rejimle
yönetilen ülkeler ise buııu yapamıyordu.
Endüstri Devrimi bir kez harekete geçince, etkileri uzun bir dizi halinde
peş peşe geliyordu. Sadece iktisadi alanda para ekonomisinin gelişimi, kendi
kendine yeten köylü ve çiftçiyi, her birinin yeni talepleri ve arzları olmak üzere
işçiye, tüketiciye ve vergi mükellefine çevirdi. Kâğıt banknotlar genel dolaşıma
girdi. Pazarlama, reklam ve dağıtım alanında çok geniş bir yelpazede yeni
beceriler ve teknikler geliştirildi. Bilim ve teknolojideki değişim ve gelişim yoğunluğu,
icatları bireysel mucitlerden alıp desteklenen sistematik ARGE alanına
taşıdı. Küçük ve büyük finansal hizmetlere duyulan ihtiyaç kredi kuruluşlarının,
yatırım bankalarının ve sigorta şirketlerinin gelişmesine yol açtı. Ticari
alışverişlerin artışı, ağırlık, ölçü ve para standardizasyonunu teşvik etti.
Toplumsal alanda, büyük ölçekte kentleşme yeni sorunlar kargaşasına,
yeni sosyal sınıfların oluşmasına, yeni kamu hizmetlerinin ortaya çıkmasına
yol açtı. Bu yeni hizmetler, asfalt yolları, kent taşımacılığını, itfaiye ekiplerini,
su işlerini, gaz işlerini, kanalizasyon işlerini; şehir planlamasını, hastaneleri,
elektrik direklerini, parkları ve polisi de kapsar. Orta sınıfla çalışan sınıf arasındaki
yeni kentsel fark, soyluyla köylü arasındaki eski kırsal farka yetişti,
hatla geçti. Tıpkı orta sınıfın kendi arasında bir sınıf bilinci olduğu gibi, doktor
ve avukatların tüccar ve dükkân sahiplerine karşı kendilerini daha üstün
hissetmeleri gibi, çalışan sınıf da kendi içinde bir hiyerarşi yarattı. Ücretli işçiler,
hem çiftlik hem fabrikalarda önemli bir çalışan kesim oluşturdular ve demiryolu
işçileri gibi başı sonu belli olmayan büyük inşaat projelerinde çalışmaya
başladılar. İşi yolunda giden birçok orta sınıftan ailenin evleri, hem erkek
hem kadınlara hayali önemi olan bir iş alanı sağladı. Yeni fabrikalarda çalışmak,
kendi işinde çalışan zanaatkarlara göre daha saygın bir iş olarak görülüyordu.
Becerikli iyi kazanan uzmanlar ve ustabaşılar, yeteneksiz, vasıfsız,
kentleşmemiş insanların karşısına kendilerini proleterya aristokratları gibi görüyorlardı.
Sınıf kavramı esııek iktisadi ölçütler üzerine kuruluydu. Doğum ve
yasal ayrıcalıklar üzerine kurulu olan eski gruplaşmalarla zıtlık gösteriyordu
ve bu modern toplumun ana özelliğiydi.