Norman Davies - Avrupa Tarihi

Vivaldi (1675-1741) Almanlar kadar etkiliydiler. Danimarkalı Dietrich Buxtehude
(1637-1707), Fransız François Couperin (1668-1733) ve j. P. Rameau
(1683-1764) ya da Londra'da Westminister Manastırının orgcusu Henry Purcell
de (yaklaşık 1659-1695) aynı şekilde etkiliydiler. Avrupa müziğinin ana
enstrümanı keman, Cremonah Antonio Stradivari (1644-1737) tarafından mükemmelleştirildi.
Piyano 1709 yılında Padovalı B. Cristofori tarafından icat
edildi. Opera müzikli konuşma şeklindeki ilk evresinden W. C. Gluck'un
(1714-1787) bütünüyle müzikal dramalarına doğru gelişti {CANTATA) [MU-
S1KEİ [OPERA] [STRAD],
SONATA
SONATA köken olarak "söylenen" değil, "seslendirilen" müziği ifade ederdi. Ancak
on sekizinci yüzyılda, hemen her enstrümantal müziğe hakim olacak özel bir kompozisyon
biçimi için kullanılmıştır. Sonat biçimi llaydn'dan Ylahlcr'e klasik bestecilerin
çalışmalarında belli başlı bir yer işgal elti. Önceki dönemin polilönik tarzıyla çclışccekLi;
sonraki modem tarzların tepki göstereceği gelenekleri bir bütün halinde kendinde
toplamıştı. Sonatın iki yönü vardır, besteleri ölçülerin biçimsel ardıllıklarına
ayırmak ve homofonik armoniye özen göstermek (TON).
Sonat formunda tek bir başlangıç noktası yoktu. tiski bir tezahürü keman,
kornet ve allı trombon için Gabrieli'nin sonata piano /iorte'siydi (1597). Ancak dört
moıjvcmcnı halinde pekiştirilmesi. Bolognalı AreangeloCorelli'nin (1653-1713) çalışmasına
kadar ortaya çıkmadı. C. l>. Is. Bach'ın (1714-1788) klavye için olan kompozisyonlarında
gelişti ve llaydn ve Mozart tarafından mükemmelliğe ulaştırıldı. J. P.
Rameau'nun Trailö d'harmonte'sinde (1722) teorik temellerine göndermeler olduysa
da. sonatın en büyük yorumcusu Beethoven'in ölümünden yirmi yıl sonra. Cari
' Czerny'nin School ol'h'acticat ûımposiıion'm (1848) kadar tam olarak yorumlanamadı.
konvansiyonel sanat formu, müzikal çalışmayı dört zil ölçüye böldü. Açılış Al-
/t^To'sunun, hızlı tempoda, opera uvertürleriyle paralellikleri vardır. İkinci yavaş öl-
S çü Barok aria da «ıpo'dan kaynaklanır. Genellikle mlmıct ve t c/o olan üçüncü ınooi
irmem'ın temeli dans süitidir. Final, açılışı hatırlatan bir analılar ve tempoya
| döner. Dörı moııvcmcnl'm her biri melodik perdelerin sunumunu içeren standart bir
! model, onların armonik oluşumları ve sonunda bazen ilgili bir cuda ya da "haiırlai-
! ma"yla beraber özetlerini izler.
i
llomofoni polifoninin karşılıdır. Bileşik notaların melodik ya da ritmik bağım-
I sizliği olmayan bir akorlar dizisine dayalı mıizık tarafından, ilahi ezgisi gibi. lanımj
lanmışlır. Bu nedenle klasik armoni, polifonık surelinin karşıtıdır. J. S. Bach'ın l,eipzig'deki
boş bir kilisede Tüg Sanatı"nı (1750) bestelediği manzara polifonik
dönemin geçişini simgelemektedir. Beethoven'in son beş kuartetini bitirme mücadelesi
içindeki bıkkın, fakat yüceltilmiş manzarası homofoninin doruğu olarak kabul
edilir.