Norman Davies - Avrupa Tarihi

Bilinmeyen zamanlardan bu yana. salgın hastalıkların gölgesinden bile hep
korkuImuşLur. Rus folklorunda, köylülerin tehlikeye ragınen öptükleri Veba bakiresı'ııin
hayalelinin hikâyesi de yer almakladır. Vahiy Kitabında "soluk renkli alı" üzerinde
bir Dördüncü Allı vardır ve o, "adı kendine çok yakışan Ölüm "dür.
Burada epıdemiyolojisı (salgın araştırıcısı) için olduğu kadar, uzun dönem tarihçisi
açısından da can alıcı nokıa. kuşaklar boyunca son derece ılımlı bir düzeyde
seyreden bazı hastalıkların neden birdenbire mahvedici bir şiddetle patladığını anlamaktır.
Çevresel değişiklikler, insan soyunun yaşadığı miilasyon veya yeni insan
alışkanlıkları hep birtakım yardımcı unsurlar olabilir. Örneğin çiçek hastalığı, türiiııün
en büyük felaketini henüz yaratmamışken de ortaçağ Avrupasında çok iyi bilinen
bir hastalıklı. Ama Amerika kıtasına ulaşınca, Azlek uygarlığını hemen hemen
yok ederek, Amerikan yerlilerinin neredeyse onda birini öldürüp insan soyunun %
20'sini % 3'e dönüştürerek, köleliği tek başına kurup ayakla lutarak eşi görülmemiş
bir yıkım yaratmıştır. 2 Frengi, "Amerikalıların İntikamı", benzer ama lersıne bir
yol izlemiş; Amerika kıtasında küçük deri tahrişlerine yol açmakla yetinmişken. Avrupa'da
milyonlarca insanı öldürmüş ve çirkinleşUrmişiir jSYPHILUS|.
Sıtma bir İstisnadır. Çok eski zamanlardan beri hep görülen, hatta Büyük İskender'in
de yakalandığı iddia edilen sıtma, hiçbir zaman sansasyonel salgınlar halinde
ortaya çıkmamıştır. Ama özellikle Roma yakınındaki sıtma parazitinin sıcak,
durgun suyunda üredigi Kompanya bataklığı gibi yerlerde düzenli biçimde ve durmaksızın
öldürmüş ve toplam olarak "en büyiik sayıda en büyük zarara" yol açmıştır.
3
Her öldürücü hastalığın kendine özgü bir donemi ve her dönemin kendine özgü
bir salgını vardır. Cüzam, on üçüncü yüzyılda doruğuna ulaşmıştır. Cüzamın
ününü on dördüncü yüzyılda (Bkz. Bölüm VI.) ve daha birçok kez Kara Ölüm (veba)
yıkar, frengi. Rönesans ve Reform sırasında ve Aydınlanma dönemine girerken
şiddetlenmiştir. Verem, hasadını Romantikler arasında biçmiştir; Cbopın'in, Stovvackı'nin.
Keais'in ve daha pek çoklarının veremden öldüğü iddia edilir. Kolera. Avrupa'nın
ilk sanayi kentlerinin belası, gripse yirminci yüzyıl başlarının beklenmedik
hasatçısıdır. Yirminci yüzyıl sonlarının cüzamı AİDS. bir bilim çağının kendini beğenmişliğini
sarsacak ve salgın hastalık felaketlerinin sadece geçmişin meraklı öyküleri
olmadığını gösterecek boyuta ulaşmıştır |LEPER( |SAN1TAS|.
Aynı şekilde Merovig'in torunu, Salique Frankların kralı, Hlodvig veya Clovis
(yaklaşık MS 466-511), Roma feoderalus'u unvanından yararlanarak egemenliği
tartışmalı Galya eyaletindeki hâkimiyetini artırabilmektedir. Clovis, Tournai'deki
Eski Salique başkentinden başlayarak, rakip Riparia Franklarının ülkelerini
(bugünkü "Franconia") fethetmeden önce Galya'daki son Roma
generali Sygarius'u yenmiştir. Bunun ardından Alemanları, Burgondtan ve
507'de Akitanya Vizigotlarını mağlup etmiştir. Daha küçük Frank prenslerini
öldürüp, bir de Hıristiyan eş (Clothilda) aldıktan sonra Reims'de, muhtemelen