Norman Davies - Avrupa Tarihi
12.02.2018 • Views
Share Embed Flag

Norman Davies - Avrupa Tarihi

ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
bulusma

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Ancak sömürgecilik alanındaki birçok yeni girişim, Fransızlar ve İngilizler<br />

tarafından başlatılmıştı. Fransa, Madagaskar ve Réunion adalarında gözlem<br />

merkezleri ve Hindistan'ın dogu kıyısındaki Pondichéry ve Karaikal'de üsler<br />

kurarak, 1664'te Compagnie des Indes'i (Hintler kumpanyası) devreye soktu.<br />

1682'de XIV. Louis'nin onuruna Yeni Orleans'ın başkent olduğu Louisiana<br />

(Mississiphi Nehrinin üzerinde) kuruldu (1718). İngiltere, Amerika'daki sömürgelerini,<br />

Delaware'i (1682), Pensilvanya'da Quaker kolonisini (1683) ve<br />

Georgia'yı (1733) kurarak sağlamlaştırdı. Fransız rekabeti Hindistan'da o sıralar<br />

Madras'ın yanı sıra, Bombay ve Kalküta'yı elinde tutan Dogu Hintler Kumpanyasını<br />

çok zorladı. Ticari çıkarlar denizcilik alanındaki buluşlarla el ele gitmekteydi.<br />

1766-1768 yılları arasında Fransız Amiral Bougainville, 1768-1780<br />

yılları arasında Kaptan James Cook'un İngiliz kraliyet donanmasının üç keşif<br />

seferinde yaptığı gibi, dünyanın çevresini deniz yoluyla dolaştı. Bu koşullarda,<br />

Fransız-lngiliz sömürge mücadeleleri neredeyse kaçınılmaz hale gelmişti. Mücadelelerin<br />

sonucu daha üstün olan İngiliz deniz gücü tarafından belirlendi.<br />

Büyük Britanya 1713'te Newfoundland 1 !, 1757'de Fransız Hindistan'ını ve<br />

1759-1760'ta da Fransız Kanadasini aldı. Böylece sömürge gücü açısından ilk<br />

sırada olduğunu kanıtladı.<br />

Sömürgecilik daha çok, bu işe öncelikle başlayan deniz kıyısı devletleriyle<br />

sınırlı kalmıştır. Alman devletleri, Avusturya ve İtalyan devletleri bu girişime<br />

katılmamışlardır. Polonya Dükünün 1645'te Tobago'yu satın altığı ve<br />

Gambia'da bir ticaret noktasını kısa bir süre elinde tuttuğu Polonya fiefi Courland<br />

veya kurduğu Batı Hint Kumpanyası hem St. Thomas ve St. John adasını<br />

(1671) hem de St. Croix adasını ele geçiren (1733) Danimarka, sömürgecilik<br />

konusunda bu devletleri çok geride bırakmışlardır.<br />

<strong>Avrupa</strong>'nın uzak kıta ve kültürlerle artan temaslarının etkisi abartılmamalıdır.<br />

<strong>Avrupa</strong> uzun zaman kendi içine hapsolmuştu. <strong>Avrupa</strong>'nın ötesindeki uygarlıklar<br />

hakkındaki bilgiler zayıftı. "El Dorado" gibi fantastik masallar boldu.<br />

Ancak o zaman da Hindistan, Çin veya Amerika'nın keşfe çıkılan bölgelerinden<br />

gelen ayrıntılı hikâyelerin sürekli akını, daha ciddi yankılar uyandırmaya<br />

başladı. İran'da büyük bir servet sahibi olan J. B. Tavernier'nin (1605-1689)<br />

ünlü Les Six Voyages'ı (1676), korsan William Dampier'in (1652-1715) Dünyanın<br />

Eira/ında Yeni Yolculuk (New Voyage round the World) (1697), Alman<br />

cerrah Engelbert Keampfer'in (1651-1716) Japonya <strong>Tarihi</strong> (1727) veya Mekke'yi<br />

ziyaret eden ilk <strong>Avrupa</strong>lı olan İsviçreli J. L. Burckhardt'ın (1784-1817)<br />

Arabistan'da Scyalıatlcr'i gibi aynı şekilde bir yazı tarzı başlattı. İngiliz hicivci<br />

Daniel Defoe (1659-1731) tarafından yazılan dünyanın ilk popüler romanı Robinson<br />

Crusoe (The Strange, Surprising Adventures oj Robinson Crusoe) (1719),<br />

D am pi er tarafından Valparaiso açıklarında Juan Fernandez adında ıssız bir<br />

adaya terk edilen bir İskoç denizcinin gerçek deneyiminden uyarlanmıştır. Bu<br />

eserler, <strong>Avrupa</strong>lı okuyuculara sıklıkla dünyadaki dinler, folklor ve kültür hakkında<br />

karşılaştırmalı bir bakış açısı vermekteydi; Aydınlanma filozofları tarafından,<br />

<strong>Avrupa</strong>lı veya Hıristiyan peşin hükümleri sorgulama konusunda en el-

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!