Norman Davies - Avrupa Tarihi

Dyııamo: Dünyanın Güç Mirken, İ815-J914 823
toplumsal ve kişisel hijyende ve sağlık hizmetlerinin geleneklerinde devrime
neden oldu [SAN1TAS]. Tıbbın gelişimi olum oranlarında ve yeni doğum
ölümlerinde müthiş bir düşüşle sonuçlandı.
Nüfus artışı etkilerini, köylerdeki aşırı nüfusun getirdiği olumsuzluklar,
sağlıksız koşullarda işçi çalıştıran işyerlerinin artışı, çocuk işçiler, insanlık dışı
çalışma saatleri, kadın sömürüsü ve kenar mahallelerin içler acısı durumu olarak
gösterdi. Yoksulluk ve kent hayatının getirdiği psikopatoloji organize suça
eğilimi artırdı. Bu da yeni hapishane kaçkını suçlular alt sınıfının oluşmasına,
Scotland Yard modeli gibi yeni bir profesyonel polis gücü fikrine, yeni bir dedektiflik
mesleğine, yeni hapishanelerin kurulmasına ve Sfıerloc/ı Holmes'utt
Anılan (1894) gibi romanlarla yeni bir edebiyat dalının, polisiye romanların
oluşmasına yol açtı.
Zengin ve yoksul arasındaki korkunç fark hiçbir zaman, bir romancı ve
başbakan olan Benjamin Disraeli'nin (1841) anlatabildiği gibi anlatılamamıştı.
Sybii (1845) adlı romanında Disraeli, "birbirleri arasında hiçbir ilişki vc sempati
olmayan iki ulusu anlatır, kendileri öyle olsalar da birbirlerinin alışkanlıklarına,
düşüncelerine ve duygularına yabancı olan başka gezegenlerin insanlarıdır
bunlar." 8 Bu tanımlama yeterince kusursuz, ama suçlama tam olarak
doğru değildir. Ondokuzuncu yüzyıl aynı zamanda özel yardım derneklerinin
büyük patlamasına sahne olmuştur [CARITAS].
SANI TAS
LRALLAR'DA bir kent olan Orenburg'da 1829'da görülmemiş bir kolera salgını başladı.
1830'da aynı salgın Moskova'da görüldü. 1831'de Macaristan. Avusturya ve
Prusya'ya bulaşmadan önce Polonya'yla savaşan Rus Ordusuyla yayılmaya başladı.
Londra'ya 1832'nin Şubatında, Paris'e Martta. Amsterdam'a Haziranda vc oradan
da İskandinavya'ya yayıldı. İspanyollar karantinadan geçmemiş tıütiin göçmenleri
uzaklaştırarak salgını bir dereceye kadar önlediler. Ama I833'ün Ocak ayında
kolera Oporto'da görüldü ve İspanya'ya Portekiz'den girdi. Hakkında henüz bir şey
bilinmezken, Avrupa, izleyen doksan yıl içinde dünyaya art arda yayılan altı kolera
salgınının ikincisinin sınır haltında yer aldı ve Rusya, Avrupa'ya bakterilerin giriş
kapısı haline geldi" ISALGINJ.
Salgının etkilerinin çok ölümcül olmasına rağmen işleyişi tamamen anlaşılamamıştı.
Clıolcra eski Yunancanın "oluk" anlamına gelen sözciiğündcn gelir ve tam
olarak hastanın tüm özünü boşallabılen bağırsak kasılması anlamına gelir. Tıbbi
çevreler birçok ad altında görülebilen bu dizanteri benzeri hastalığın aslında aynı olduğu
konusunda emin değillerdi. Ama hastalığa yol açan etkenin, mikroplu su kullanılması
sonucu ince bağırsağı etkileyen ve ! 883'tc viloriorholcrae ot adı allında tamamlanan
bakteri olduğu anlaşıldı. İlk olarak Hindistan'daki İngiliz askeri hekimleri
tarafından bulundu ve önlemenin en iyi yolunun basil, hijyen teknikleriyle kullanılması
gereken temiz su olduğunun farkına varıldı. 1817-1823'teki ilk patlama As-