Norman Davies - Avrupa Tarihi

Renal io Rcıı esanslar vc Rt^ormlör. v. 1450-1670 569
lını laral'ıntlan 1936'da Habeşistan'ın işgalini finanse etmek için vc İngilizler tarafından
da Bombay'dı 1 basıldı. İki yüzyıl sonra uluslararası bir para birimi olarak balen
Asya'nın bazı bölgelerinde tedavüldedir. 2
Dolar l7B7'de ABD'nın ve 1871 \1e Kanada'nın para birimi olarak kabul edildi.
Ancak şu anda Avrupa'nın para birimleri arasında yer almamakladır.
Topraklan Filipinlerden Peru'ya kadar uzanan V. Charles (imparator 1519-
1557), yavaş yavaş ortaya çıkan birçok sorunun altında kaldı. Fiziksel olarak
imparatorluk ölçütlerine hiç yakışmıyordu: Zayıf lenf bezleri ona ağlayan bir
ses ve sürekli olarak sarkan bir ağız vermişti; öyle ki küstah bir İspanyol asilzadesi
bir keresinde ona "sivrisinekleri dışarıda tutmak için" susmasını söylemişti.
Yine de tercihan Flamanca, görevlileriyle İspanyolca, Fransızca ve İtalyanca
ve "atıyla Almanca" konuşarak engin dominyonlarını yönetmek için
birçok yeıeneğe sahipti. Üstelik metanet konusunda da bir eksiği yoktu. "Bana
top güllesiyle vurulan bir imparator adı söyleyin" diye bağırmıştı Mühlberg'de,
geride kalmayı reddederken. Katolik prenslerin kabul edilen lideri olarak, Hıristiyan
âlemini bir arada tutmuş olması muhtemel en güçlü ülküye başkanlık
etti. Yine de iç ve dış krizlerin aşırı fazlalığı ve karmaşıklığı uyumlu bir eyleme
geçilmesini önledi. Genel Ruhani Meclisi toplamakta başarılı olmasına rağmen,
Kilisede Tarento'da üzerinde düşünülen fikirlerin sadece bölünmüş düşünceleri
sağlamlaştırdığını fark etti. İmparatorlukta dini bütünlüğü yeniden
kurma planları felaketle sonuçlanarak geciktirildi. Mühlberg'deki zafere rağmen,
Schmalkald Birliği savaşları Augsburg Barışıyla (1555) tarafların üstünlük
saglayamamalarıyla sonuçlandı. Zihinsel özürlü annesinin yanında eş-kral
olarak görev yaptığı ispanya'da comunerolarm isyanıyla, sonra da Kasıilya ve
Aragoıı'un farklı çıkarlarıyla boğuştu. Yeni Dünya'da ise Kızılderilileri korumak
için kaybedeceği bir savaşa girdi. Teyzesi Margaret'in ellerine bıraktığı Alçak
Ülkelerde doğduğu kent olan Gand'daki isyanı hiç istemese de güç kullanarak
bastırmak zorunda kaldı (1540). Erkek kardeşi Ferdinand'a devrettiği
irsi alınan Habsburg topraklarında (Avusturya, Bohemya, Macaristan, Württemberg)
sürekli olarak Transilvanya'daki Jan Zapolyai gibi yerel liderlerin
muhalefeti ve 1546-1547'de ilk Bohemya İsyanı ile karşılaştı. Her yerde eyalet
meclisleriyle, huysuz soylularla ve partizan çıkarlarıyla mücadele etmek zorunda
kaldı. Stratejik olarak Fransa'nın düşmanca tutumu, Türklerin genişlemesi
ve Fransız-Osmanlı işbirliğiyle baş etmesi gerekiyordu.
Fransa ile olan düşmanlık, hepsi de bölgesel irtibat noktalarında yaşanan
(Alçak Ülkeler, Lorraine, Savoie, Pireneler ve İtalya) ve dolaylı olarak hayatının
en büyük utancı, Roma nın Yağmalanması (1527) ile sonuçlanan beş savaş
doğurdu. Türklerden duyulan korku Habsburgların MacarisLan ve Bohemya'ya
el koymalarına neden oldu; ancak uzun vadede bunlar hem Balkanlarda hem
de Akdeniz'de sonu gelmeyen yorucu karmaşalara neden oldu [ORANGE],