Norman Davies - Avrupa Tarihi

hâkimdirler. Hepsi de koruyucu tanrıça Klcs Anemisine adanmış olan Nicea'da (Nice),
Anı.ıpolısTe (Amibes). Rhoda'da (Arles) ve uzak Kıııporia'da ticari ileri karakollar
kurmuşlardır Denizcileri llerkül Sutıınlan'nm (Cebelitarık Boğazı) ötesindeki okyanustan
korkmarrııslar ve kuzeyde İzlanda'ya, güneyde bugünkü Sencgal'e ulaşmış
kabul edilmektedirler. Dördüncü yüzyılın cesur Massilialarından bin olan l'ytheas.
deniz yoluyla, llerodölos'tın Britanya dediği Teneke Adaları (Britanya) dahil Avrupa'nın
kuzey kıyılarına kadar gitmiştir. Bugün örneği bulunmayan "Dünyanın İncelenmesi"
adlı çalışması. Strabon ve Polybius tarafından bilinmekteydi.
Fenikelilerin ve Kariacalıların kıskanç rekabeti karşısında Massilia. destek için
sık sık Roına'ya başvurmuştur. Ama bir ara bunu o kadar sıklaştırmıştır ki, V1U 12"»
yılında Galyalılara karşı yine böyle bir askeri yardım çağrısı üzerine, Roma lejyonları
bütün ülkeyi zapt etmiş, böylece Transalpin Galyu Ryaleti (Provence) kurulmuştur.
Buradan Yunanca, Latince ve Keliçe konuşan üç dilli bir topluluk ortaya çıkmıştır.
Kentin daha sonraki yaşamı Arap, Bizans, Cenova ve N81"den itibaren Fransız
olmak üzere bütiin Akdeniz politikalarını yansıtır. Marsilya zenginliğinin en güçlü
dönemi, on dokuzuncu yüzyılda. Yakındoğu'nun Fransız çıkarlarına açılmasıyla başlamıştır.
Napoléon'un Mısır seferi, Lesseps'ın Süveyş Kanalını inşası kilit gelişmelerdir.
Deniz, eski Massilia gibi bugünkü Marsilya'nın da hâkimidir. Marcel Pagııol'un
dramatik üçlemesiyle ölümsiızleşt.irilen i,c \ticııx Port'un (İMİ l.iman) yerini, bendin
ötesindeki Port /Iı/foramealmıştır. Ama Faııny. Marins veCesar'ın. gemilerin hüzünlü
gidiş gelişleriyle umutsuzca hırpalanan çalkantılı duyguları durmadan yinelenir:
KAWY. lit toi, viarius. tu ne m'aimes pas'.' |//,sc ıait\...
MARlliS Je te l'ai déjà dit. Karın y. Je ne peux pas me marier.
FANNY. Alors. c'est quelque vilaine femme des vieuv quartiers... l)H-le moi. Marins...
MARIIS. J'ai confiance en toi. Je vais le le dire. Je veux partir.
KA\ N V : Marins, bent sevmiyor musun? (sifsar)
M A R l ti S : Sa n a da lia önce de söy 1 ed i m Ka n n y. c v le ne me m
FANNY : IJemek eski mahallelerdcki iğrenç kadınlardan biri... Söyle haııa Mari us 1 ..
MARIIS : Sana güveniyorum. Sana söyleyecektim. Gitmek istiyorum ücralardan. 1
Notre Dame de la Garde'ın terasına veya bir Yunan tapınağının üstüne çıkarsanız,
aşağıda gemilerin. Phoıis'in kadırgaları gibi limana süziildüklerini bugün de görebilirsiniz.
Veya Château d'IFdeki Monte Crısto Kontu gibi veya Marıus gibi denize doğru
kaçıp kurtulmayı düşünebilirsiniz. 2
Fenikeliler ve Kanacaklar; Yahudiler ve Araplar gibi Sami ırk urdandırlar. Akdeniz'de
üstünlük için mücadele edip kaybedenlerin sonuncusu olarak, ne Yunanlılara
ne Romalılara sempati duymuşlardır. Sami ırkının tanrılarından, Yüce
Baal'e tapanlar olarak, Greko-Romen dünyasının da sonunda kabul ettiği
Yahudi-Hıristiyan geleneğinin izleyicileri tarafından acı acı alaya alınmışlardır.
Avrupa'nın Fenikeli akrabaları bin yıl boyunca, hatta daha uzun bir süre ayakta
kalmış olmasına rağmen, yarattıkları uygarlık çok az bilinir veya üzerinde