Norman Davies - Avrupa Tarihi

Bu gelişmeleri denetleyen askeri komutanlar bir sürü bilmedikleri teknolojik
ve örgütlenmeyle ilgili sorunlarla karşılaştılar. Artık part-time çalışan
soylu askerler yetmiyordu. Maaşlı kariyer memurlarının ortaya çıkmasına profesyonel
askeri ve denizci kasım takviyesi eşlik etti. Askeri kariyerler sadece
eski soyuluların oğulları için değil, aynı zamanda bütün yetenekliler için gelecek
vaat ediyordu. Bu nedenle yönetenler bu kişilerin eğitilmeleri amacıyla askeri
akademiler kurmak zorunda kaldılar.
Yönetenler aynı zamanda orduları için yeni gelir kaynakları ve bunların
idaresi için yeni bir bürokrasi bulmak zorundaydılar. Ancak bunu bir kez gerçekleştirdiklerinde,
soyluların gücünü azaltmak ve emrindekileri itaate zorlamak
için gücü başkasınınkiyle karşılaştırılamayacak bir politik araca sahip olduklarını
anladılar. Askeri devrim olmaksızın modern devlet düşünülemez.
Çakmaklı tüfekten mutlakiyetçiliğe veya deniz havan topundan ticari anlayışa
giden yol dolaysızdır.
Yine de askeri devrim, kuramcı bozuntularının Batı Avrupa'nın çeşitli bölümlerinde
yaptıkları bölgesel incelemeleri alıp, tüm kıta için haksız genellemelerde
bulunmaya eğilimli oldukları bir konudur. Süvari sınıfının piyadelere
olan üstünlüğünü yitirmediği Doğu Avrupa savaş yöntemlerinin her nasılsa
ertelendiği sık sık belirtilir. Ancak durum böyle değildir. Polonya ya da Moskova
ordularının Batılı meslektaşlarından ders almaya ihtiyacı yoktu. Kısa bir
süre içinde en son teknolojik ve örgütlenmeyle ilgili gelişmelerle tanıştılar; ancak
sert bir iklimde doğunun geniş ve boş düzlüklerinde savaşarak Kuzey İtalya
veya Hollanda'nın savaş alanlarında bilinmeyen lojistik sorunlarla karşılaştılar.
Polonya'nın harika kanatlı süvarileri Balı tarzındaki piyadelerle
karşılaştıklarında, I605'te Kircholm'da İsveçlilere karşı yaptıkları gibi feci bir
şekilde hepsini kılıçtan geçirdiler. 1610'da Kluslıino veya 1621'de Chocim'de
doğu tarzı hafif atlı sürüleriyle karşılaştıklarında bu başarılarını tekrarladılar
(Bkz. aşağıda). Aynı zamanda birimlerinin esnek, hücremsi yapısı sayesinde
towarzysze veya süvari "komutanları" daha az uyum yeteneği olan bütün orduların
parçalandığı düşman topraklarda yem ve yiyecek sağlayabiliyor, çatışmalara
girebiliyor ve varlıklarını sürdürebiliyorlardı. Polonyalılarla karşılaşmalarında
Moskovalılar, çoğu kez kötü anlaşılan Batı yenilikleri yüzünden
birçok kez başarısızlığa uğradılar. Ancak eskiden beri birinci sınıf ağır silahlara
sahiptiler; sonunda İsveç'in Poltava üzerindeki askeri hâkimiyetini kıran
Rus ağır silahlarıydı. 33
"Ulus-devlet" ve "ulusçuluk" doğru ya da yanlış olarak sık sık on altıncı yüzyıla
atfedilen terimlerdir. Ancak kendi zamanlarının ulus-devletlerinin kökenlerini
arayan tarihçiler tarafından icat edildikleri on dokuzuncu yüzyıla daha uygundur.
Tabii kesinlikle etnik kimlikle ilgili, olgunlaşmamış düşünceleri
iletmek için kullanılmamalıdır. Ancak ortaçağın birliği dağılmaya devam ederken,
uygun bir şekilde iletebilecekler şey hem monarşilerin hem de emrindekilerin
kabul ettiği güçlü bir egemenlik duygusuydu. Ayaklar altında çiğnenen
raıson d'ctüflannın tümüyle siyasal olanla birlikle, ticari anlayışla bağdaştırılan
ekonomik bir boyum vardı.