Norman Davies - Avrupa Tarihi

destanı anlattı. "Hayıı", dedi Napoleon, bileğini Fransız usulü kıvırarak, "ils
dironı Ouf" (Hayır, yalnızca "oh" diyecekler). 61
Çarşamba sabahı, Napoleon veda töreni için sade giyindi. Tiyatrosalhk ve
zamanlamada büyük bir ustaydı. Bir kez tarihin zaman ve mekândan oluştuğunu
anlatmıştı. "Kişi daima kaybedilen yeri geri alma şansına sahiptir" demişti
"ama kaybedilen zamanı asla." Tarihçilerin Napoleon ikonografyasınm
"Son Yemeği" olarak adlandıracağı şeyi sahneleme şansının tadını almış olmalı.
Çatışan ifadelere göre, ya Chasseıırs de la Garde'ın gündelik üniformasını
(beyaz üzeri yeşil yelekten oluşan kesimli bir asker ceketi ve dizaltı pantolon)
ya da mavi pantolon ve mavi asker ceketi giymişti. Fler koşulda, kalça boyu
çizme, bir tarafında bir elbise kılıcı, göğsünde Lejyonun tek yıldızı ve başında
da arkasında ters çevrilmiş siperi olan efsanevi siyah şapkasını giymişti. Tam
olarak sabah on birde ya da başka anlatımlara göre saatin biri çalmasıyla, lobiye
gitti ve mermer merdivenin başına çıktı.
Tarihte, bir dönemin bitmiş, köklü bir rejimin veya sistemin sonunda
çökmüş gibi göründüğü pek çok an vardır. Bunlar ilgili herkes için tehlikeli
anlardır; konularını düzenli dönemlere bölmek isteyen tarihçiler için de daha
az tehlikeli değildir. Çünkü bireylerin tersine rejimler, toplumlar ve iktisatlar
ancak ender olarak bir gecede ölürler. Açıkça felaket çöküşlerinde bile, süreklilik
ve hareketsizlik güçleri daima değişikliğin motorlarıyla mücadele edecektir.
Napoleon ölmemişti. Henüz efsane olmamıştı. Muhafızlarına "Adieu" dedi,
ama son kez değil,