Norman Davies - Avrupa Tarihi

Medıtım: Ortaçağ, y. /50A270 363
ratorun bozgununa dönüştürdüler. Bizans ordusu bütünüyle tahrip edildi. İmparator
IV. Romanos Diogenes tutsak düştü. İmparatorluğun yüreği Küçük
Asya çiğnendi ve bundan sonra Türklerin Rum emirliği haline geldi. İmparatorluğun
nüfuzu ve ekonomik kaynaklan önemli oranda elden çıktı.
Bizans hiçbir zaman tam olarak eski günlerine dönemedi. Bu andan sonra
imparatorlar Konstantinopolis kalesinin gittikçe geri çekilen sınırlarım koruma
çabasında oldular. Selçuklular da barutlarını kullanmışlardı. Kısa süre sonra
Şii Fatımıler Kudüs'ün koruyuculuğunu Selçuklulardan aldılar ve rakip
emirlerin savaşları İmparatorluğa biraz soluk aldırdı. Enerjik genç imparator 1.
Aleksios Komnenos (h. 1081-1118) sınırı kahramanlık ve Kilisenin hazinesine
el koymak gibi kuşku dolu mali çarelerin karışımıyla korudu. Normanları Yunanistan'dan
çıkardı ve Karadeniz ile Ege'de değerli toprakları yeniden elde etti.
Ama eski duruma dönebilmek söz konusu değildi. I, Manuel (h. 1143-80)
zamanında özellikle bilim, teoloji ve mimarlık alanlarında bir tür "Koınnenos
Rönesansı" yaşandı. Roma'yla birleşmek veya Mısır'ı fethetmek gibi abartılmış
tasarılar başarısızlığa uğradı. Manuel'in sarayına doldurduğu Latinlerin artan
etkisi özellikle Venediklilerle gerilimi artırdı. Yozlaşmış Andronikos Komnenos
(h. 1183-5) verdiği örnekleri izleyen kalabalık tarafından işkenceyle öldürüldü.
Yüceliğin ön cephesi halen bozulmamış şekilde ayaktaydı. Konstantinopolis
halen Hıristiyanlığın en zengin ve en uygar kentiydi. Ticareti, törenleri,
yoğun dinsel havası tüm hızıyla devam ediyordu. Fakat maddi güç azalıyordu.
Siyasal çatı 1204'te onu tamamen saf dışı bırakacak darbeyle karşı karşıya gelecekti.
Bizans'ın gerilemesi Ortodoks Slav dünyasında ciddi yankılar yarattı. Yunan
Patriğinin Bulgar, Sırp veya Kievliler üzerinde artık Papalığın Batı'da sahip
olmaya başladığı otoriteyi kullanması için ne iradesi ne de buna uygun araçları
vardı. Malazgirt'ten sonraki yüzyıl içinde Balkanlar bir kez daha kargaşa içine
düştü. 1090 yılında ikinci kez Konstantinopolis surlarına ulaşan Peçenckler
1122 yılına kadar bastırılamadılar. Kuzeybatıda Sırbistan'ı Macarlardan
korumak için uzun seferler düzenlemek zorunda kalındı. 1186'da Bulgarlar
kendi "İkinci İmparatorluklarını kurmak için bir kez daha Bizans'tan koptular.
Kiev Rusları kendi ortamlarında büyük oranda serbest kalmışlardı. St Volodymyr'in
ardılı Bilge Jaroslav (lı. 1019-54) Polonyalılardan Kızıl Rutenya'yı
almış, Peçenekleri yenmiş, hatta Konstantinopolis'e karşı büyük deniz seferlerine
girişmişti. Ama ölümünden sonra devlet birbiriyle savaşan prensliklere
bölündü; batıda Halicz ve Volhynia, güneyde Kiev, Turov, Çernıgov, kuzeyde
Novgorod, Polotsk ve Smolensk, Yukart Volga'da Tver, Vladimir-Suzdal ve
Ryazan. Rusların parçalanması Bizanslılar tarafından iyi kullanıldı ve 1138'den
sonra Polonya Krallığı da uzun süreli bir parçalanmışlık içine düşmemiş olsaydı
komşu Polonyalılar tarafından da kullanılabilirdi. Slavların ilkel krallıkları
Moğolların gelişine kadar uzun süre karışıklık içinde kaldı.
Doğu Slavları arasındaki bölünmüşlük artık açığa çıkmıştı. Kiev ticari ve
dini merkez olarak kaldı, fakat bozkırdaki Peçeııeklerle (Patzinaklar) Kuman-