Norman Davies - Avrupa Tarihi

Düşman Fransız yorumu, Eleanor'un ününü zehirleme ve ensest hikâyelerle
karalamaya çalıştı. Ama o, düşmanlarının tahrip eımek üzere oldukları ülkesinin
kültür tarihinde önemli kişiliklerden biri olarak durmaktadır.
Akitanya bugün Occiıania olarak bilinen kendine özgü kültür ve dil bölgesinin
merkezi kesimini oluşturuyordu. Evet yerine "oc" denilen kıngue d'oc,
Kuzey Galya'nın "Fransız" dili olan latıgue d'oil'den oldukça farklıydı. Kaıaionya'dan
Provance'a kadar bütün Midi'de konuşuluyordu. Aragon Kralhğı'ndan
halen İmparatorluğa ait olan Arelate'a (Burgonya-Arles Krallığı) kadar bütün
siyasal sınırları aşıyordu. On ikinci yüzyılda ve on üçüncü yüzyılın başlarında,
Fransız ilerlemesinin arefesinde, burası Avrupa'nın en parlak uygarlıklarından
birinin yurduydu.
Philippe-Auguste (h. 1J 80-1223) Fransız monarşisine belirleyici dürtülerinden
birini kazandırdı. Kraliyet topraklarını üç katına çıkartırken, imparatorluk
ve Papalık arasındaki rekabetten yararlanarak büyük yararlar elde etti.
Ulusal ordunun ve bfliîlis yani kraliyet kahyası sistemi yoluyla merkezi yönetimin
temellerini attı. Bundan sonra önde gelen soyluların entrikalarına direnmeyi
ve Plantagenet hanedanını yıkmayı becerebildi. Topraksız Jean'ı feodal
zorunluluklarını yerine getirmediği suçlamasıyla Fransa'daki yasal haklarından
yoksun ederek mahkemenin kararını kılıçla pekiştirdi. 1202'den itibaren
Normandiya, Anjou, Touraine ve Poitou'nun büyük bölümünü sorunsuz biçimde
ilhak etti. 1214 Bouvines çarpışmasında atsız kalmışken ve vassalleri tarafından
kurtarılırken, Fransa'nın hem imparator hem de Plantagenet düşmanlarını
yok etti.
Torunu IX. Louis (h. 1226-70) Fransa'ya askeri ve ekonomik başarıların
getiremeyeceği itibarı kazandırdı, VIII. Louis'nin Akitanya ve Languedoc'u yeni
güvence altına alarak genişlettiği imparatorluğu devralan IX. Louis komşularıyla
savaşmak zorunda kalmadı, O zaman kavrandığı biçimiyle Hıristiyan
Kral ülküsünün örneğini kişiliğinde verdi. Jean Sire dejoinville tarafından yazılan
hayatı büyüleyici bir portre ortaya koyar. En büyük oğluna "Moıı cfter
/iIs" demiştir, "senden halkı sevmeni rica ediyorum... Çünkü gerçekte, senin
krallığı kötü biçimde yönetmendense, bir İskoç'un... halkı iyi ve sadakatle yönelmesini
yeğlerim". 28 Louis gençliğini, tehlikeli bir feodal tepki doğduğundan
annesi, Eleanor'un torunu Blanche de Castille'in naipliği altında geçirmişti.
Ama dürüstlüğü ve evlenilebilir akrabaların sınırlı sayısı büyük fiefleri gene
Taçla paylaşılır duruma getirmişti. Yoğun çekişmeler çağında birçok kraliyet
ve feodalite davasında arabulucu seçilerek Vincennes Meşesi altında adalet dağıtmıştı.
Yahudilere ve Midiye karşı davranışı azizlere yakışır nitelikleydi.
Uzun hükümdarlığının sonunda St Louis rakipsiz biçimde Hıristiyanlığın en
önde gelen hükümdarıydı.