Norman Davies - Avrupa Tarihi

GERİLLA
FRANSIZ generali Duponl Haziran 1808'clc Kordoba'yı vagmalıklan sonra, ganimetle
yüklü olarak Andııjar'a ve Sierra Morena geçitlerine dogrıı geri çekildi. Onu. düzenli
Andalusya ordusunun yam sıra. kendisini arkadan çevirmiş olan silahlı Aııdalusyalı
köylülerden oluşan gruplar bekliyordu. Yirmi iki bin adamıyla birlikte teslim
oluşu. İspanya'yı elde tutmanın işgal etmekten daha zor olduğunu kanıtlamıştı.
Kransız ordusu yarımada savaşı boyunca, iki çeşit çatışmayla yüz yüze geldi.
Biri. İspanyol. Portekiz ve İngiliz birliklerine karşı yürütülen temel askeri harekâtlar:
ikincisi ise. aylak köylü gruplarına karşı yürütülen gucrilkı veya "küçük savaş" idi.
İkinci savaş türü özellikle kötüydü. Gerilla grupları açık savaştan kaçarak onun yerine,
yalıtılmış ileri karakollara pusu kurma, gece saldırıları ve sürpriz saldırılar üzerinde
uzmanlaşmaktaydılar. Bu gruplar Kransızları siviller üzerinde ölümcül ve toplu
olarak öç almaya itiyordu. Ve adlarını onların yöntemlerine özenen herkese miras
bırakıyorlardı. Bu gruplar, kararlı savaşçılardan oluşan küçük grupların profesyonel
bir ordunun ezici gücüyle nasıl rekabet edilebileceğini gösterdiler.
Napoleon dönemi İspanyasının gerillalarının pek çok mirasçısı oldu; bunlar sömürge
savaşlarının popüler kahramanları ve batin Amerika'nın balta girmemiş orınanlarındakı
devrimciler arasında da az değildi. Ancak Avrupa'da da ögrencılcrı olmadı
değil; Rus anarşistleri arasında. Anti-Nazi Direniş Hareketinin partizanları ve
marjH/sai'dları arasında ve IRA ve UTA ile, çağdaş siyasal terörizmin "kent gerillaları
arasında." 1
Bu konuda tek büyük tartışma önem sırasıyla ilgilidir. Kransız tarıhyazıcılıgıııda.
övıinç sırası İspanyol gerillalarına değil de, Kransız orduları İspanya'ya girmeden
on yıl önee Cumhuriyetin gücüne karşı gelen Fransızlara, yani "Jean Clıauan"
ve yandaşlarına verilir. 2
Fransız işgalinden uzak olsa da, Büyük Britanya devrim savaşlarıyla temelinden
sarsıldı. Aslında dış düşman püskürtülürken, iç devrimin gölgesinin görüldüğü
anlar vardı. 1797-1798'de, Spithead ve Nore'daki deniz güçleri isyanlarının
Wolfe Tone'un Birleşik İrlandalıları ayaklanmasıyla çakışması özel
olarak sorun yaratıcıydı. Fransa'yla neredeyse sabit savaş halinin ısrarla devam
etmesi elbette siyasal reformu engellemekleydi. Örneğin, 1801'de Tone'un yenilgisi
sonucu ortaya çıkan Büyük Britanya Birliği, otuz yılın en güzel dönemi
boyunca vaat edilen Katolik kurtuluşunun ertelenmesiyle bozulmuştu. Aynı
zamanda, İngiliz dayanışması duygusu, deniz zaferlerinin art arda gelişi ve
Fransız işgali tehditleriyle büyük oranda artmıştı; bu tehditler, 1798'de İrlanda'nın
uzak uçlarında gerçek olmuştu. Parlamentonun saygısızlığı, Genç
Pitı'le belagatlı rakibi Charles James Fox (1749-1806) arasındaki muhteşem
mücadele sayesinde güçlendi. Bütün bu süre içinde, Britanya'nın ticari, sömürgesel
ve iktisadi gücü artmaya devam ediyordu. Fransız, İspanyol ve Hollanda
sömürgelerinin ödül çetelesi gittikçe daha da uzuyordu. Ülkede, Genel Çitle-