Norman Davies - Avrupa Tarihi

mekteydi. Fakat Balkanlar'm büyük kısmı Osmanlı yönetiminde kaldı. On sekizinci
yüzyıl, yavaş yavaş yükselen ulusal beklentiler dönemiydi, sıklıkla da
ilk içgüdüleri Osmanlı otoritelerini desteklemek olan halklar arasında.
Yunanistan, siyasi arenaya kısmen artan bir özerklik seviyesi ve kısmen
de Rus müdahalesi yoluyla çıktı. Yunan subaylarının bir sınıfı, onları eğiten
Yunan okullarıyla beraber büyüyordu. Devşirme sistemi 1676'dan sonra askıya
alındı. Yunan toplumu daha bilinçli Yunanlı oldu. Korfu'daki ve 1699'dan
itibaren Mora'daki Venedik varlığı Batıyla bağları güçlendirdi. 1769'da Osmanlılara
karşı Akdeniz'e gönderilen bir Rus donanması Yunanistan'a kurtuluş sözü
verdi. Rus ticari ayrıcalıklarının Yunanlı tüccarları da kapsar hale gelmeleri
önemli bir aşamaydı.
Sırbistan'da aynı gelişmelerden etkilendi. Belgrad uğruna yapılan çarpışmalar
birçok Sırp gönüllünün, Habsburg renklerine büründüğü 1711-1718
Avusturya işgali Osmanlıların yenilmez olmadığını gösterdi. Sırbistan'ın Rusya'yla
Ortodoksluk bağları Yunanistan'ınkınden bile sıkıydı. Türk eşkıyalanyla
hem de bir Habsburg alayıyla çalışmış olan "Karadorde" ya da "Kara Yorgi"
Petrovic'in (1767-1817) faaliyetleri, bağımsızlığın ilk tadını getirecek 1804-
1813 ayaklanmasında doruğa yükseldi. Karadorde'nin suikastçısı Milos Obrenovic'in
yönetimindeki 1815-1817 yıllarındaki ikinci ayaklanma uluslararası
alandaki kabullerinin yolunu açacaktı.
İki Romanya eyaleti Eflak ve Bogdan, Babiâli tarafından Fenerli Rumlar
(İstanbul'daki Fener Rum mahallesi nedeniyle böyle nitelenmiştir) aracılığıyla
yönetiliyordu. Bozulmuş ve istismarcı olmasına rağmen Fenerli yönetim, göçü
ve Batıyla kültürel ilişkileri desteklemekteydi. Bukovina'nın (1774) Avusturya
tarafından işgali ve 1769-1774 ve 1806-1812 Rus işgalleri değişimi kolaylaştırdı.
Osmanlı'dan kurtuluş kavramı, ilk olarak egemen Yunanlı azınlığın içinde
temellendi.
Bulgaristan, Osmanlı ordularının geçişinden ve yıllardır kırlık bölgeleri
harap eden Krojlis olarak bilinen kaçakçı çetelerinden sıkıntı çekmekteydi.
1794'te, Krajli liderlerinden biri olan Pasvanoğlu kendine Tuna'daki Vidin'de
fiilen bağımsız bir haydut cumhuriyeti kurdu. Sırplar gibi Hıristiyan Bulgarlar
da giderek daha çok Rusya'ya yönelmekteydiler.
Arnavutluk yerel kabile reislerinin eline geçmişti. Böyle bir reis, Buşath
Mehmet, Kuzey Arnavutluk'u Işkodra'dan birkaç nesil boyunca yöneten bir
hanedan (y. 1760) kurdu. Diğeri Tepedelenli Ali Paşa, Adriyatik'ten Ege'ye uzanan
Yanya'yı merkez alan bir egemenlik bölgesi oluşturdu [SHQIPER1A].
Dış dünyada Venediklilerin taktıkları ad olan Montenegro (Karadağ) ile
tanınan Crnagora Osmanlı yönetiminden kaçan tek Balkan bölgesidir. Efsaneye
göre. Tanrı dünyayı yarattığında, birçok kaya ortada kalmıştı, böylece Tanrı
Karadağ'ı yapmıştı. Türkler kısa zaman için başkent Cetinje'yi işgal etmelerine
rağmen hiçbir zaman buraya yapışmadılar. "Küçük bir ordu yenilir" ve "büyük
bir ordu açlıktan ölür" diyorlardı. 1516'dan 1696'ya kadar Karadağ keşiş
piskoposlar tarafından yönetilen teokratik bir devlet oldu. 1696'dan 1918'e kadar
Petrovic hanedanının soya dayalı prensleri tarafından yönetildi.