Norman Davies - Avrupa Tarihi

Dante'nin en ünlü günleri Francesco Petrarca'nın (1304-1374) gençlik
günleriyle çakışır. Petrarca'nın nefis aşk şiirleri, Can^oııicıi, Vita Nuova'nm ruhundan
esinlenmiştir; onun Laura'ya duyduğu aşk da Dante'nin Beatrice'e bağlılığına
benzer. İkisi de, Dante'nin "edebi babam" dediği ve "tatlı yeni tarzlarını"
troubadourlardan ancak bir adım önde saydığı Bolognalı şair Guido
Guinicelli (1230-1276) gibi dölce sti! nuovo'nun temellerini ararlar. Dante'yi
"fazlasıyla ortaçağlı" ve Petrarca'yı "Rönesans'ın habercisi" olarak değerlendirmek,
ancak kılı kırk yaran eleştirmenlerin işidir:
Di pensicr in pensier, di monıe in monte,
mi guida Amor, ch'ogni segnato calle
provo conirario alla tranquilla viıa.
Se n solitaria pıaggia, rivo, o lonte,
Se n fra duo poggi siede ombrosa valle,
Ivi s'acquieta Palma sbigottita;
E, com'Amor la 'nvtıa,
or ride, or piange, or teme, or s'assicura:
e'l volto che let segue, ov'ella il mena
si turba e rasserena,
ed in un esser picciol tempo dura;
onde alla visıa uom di tal vita esperto
diria: quesli arde, e di suo stato e incerto.
(Düşünceden düşünceye, dağdan dağa,/ Sevgi beni götürüyor, bütün bilinen yolları/
huzurlu bir yaşamla uzlaşmaz buluyorum/ İssız bir tepeyi [süsleyen] bir ırmak
veya kaynak olduğunda/ Veya iki tepe arasında gölgeli bir vadi paklandığında]/
Huzursuz ruh ancak kendini sakinleşıirebilir/ Ve Aşkın emretligi gibi/
Güler, ağlar veya korkar veya güven duyar/ Ve yüz, ruhun götürdüğü yere giden/
Dönüşlerle acı çeker ve huzursuz olur/ Ve bir durumda kalamaz/ Onu görünce,
böyle bir yaşamı öğrenen insan/ Der ki: bu ateşler içinde ve durumundan enıın
değil.) 12
On dördüncü yüzyıl ltalyası şiddetli kent-içi kandavaları ve Avrupa'nın ilk
tüccar bankerlerinin geliştiği zemini hazırladı. Birincisi Serbest Birliklere (daha
çok Conrad von Wolfort, eski Hospitalier Fra Moriale, gezgin şövalyeci Bohemyalı
Jan veya İngiliz Sir john Hawkwood gibi yabancı paralı askerlere) sonu
gelmez yağına fırsatı verdi. Venedik ve Cenova Doğu Akdeniz ticareti için
sonu gelmez deniz savaşlarına giriştiler. Papalarını yitiren Roma aristokratik
partilerin baskı ve hemşehrilerinin ayaklanmaları, özellikle 1347-54'teki hayali
popüler diktatör Cola di Rienzi ayaklanmasıyla yıkıldı. Anjou hanedanı yönetimindeki
Napoli 1. Joaıına'nın (h. 1343-1382) ve dört kocasının yol açtıkları
anarşinin içine düştü.
İtalyan bankerler çelişkilerden kâr etmeyi öğrendiler. Kambiyo senedinden
sigorta ve muhasebeciliğe kadar modern finans tekniklerinin hepsini ge-