Norman Davies - Avrupa Tarihi

KR ANSIZCA bir sözcük olan cravale. ("kraval") hemen hemen tum Avrupa fiillerine
girmiştir. Almanca'da krawaiie. İspanyolca'da eorbaıa. Vonaneada gravaia, Rumenrede
cravaia, standart Polonya dilinde krawat. Krakow'da garip bir şekilde kravatfc?'dır.
İngilizce'de, "ipek ya da keten bir mendilin gömleğin yakasının usliınden boyna
bir veya iki kez dolanması" şeklinde özel bir anlama sahiptir. 1 Standart Fransız
l.illrd sözlüğünde, iki a Hemati T anlamı verilir, "l. Cheıal de Cmatıc 2. Pıeee d'eloffe
lı'-gere- que les hommes et qtielquefois les dames mcUcnl. auıour du cotı. " 2 Tüm kaynaklar
kravatın "Hırvat'ın sıfat halının eski bir biçiminden ya da bir Hırvaf'ın söyleyeceği
gibi, fırval.i'den liirediği konusunda hemfikirdir.
Dogu Avrupa'da kullanılan bir sıfatın Avrupa giysisinin en yaygın parçalarından
biri için kullanılır hale nasıl geldiği hakkında ancak tahmin yürütülebilir. Bir kurama
göre, Napoleon tutsak edilen llabsbtırg askerlerinin taktığı eşarplara hayran
kalmıştır. 3 Bu. açıkça yanlış bir atıl'lır. I.iuri Napoleon dogmadan çok önce Vbliaire'nm
bu sözcüğü kullandığını belirtmekledir: "Vous figüre/, vous ce diable habillcd'
? (...) Un serpeni, lui seri. de craraft'''(Kırmızılar içindeki şu şeytanı görüyor
musun? (...) Kraval. yerine bir yılan takıyor.) 4 XIV. I.oıııs belki de hedefe daha yakındı.
Versailles'da Fransız hizmetindeki Hırvat paralı askerler, tüm dünyaya yayılan
bu modanın en olası kaynaklarıdırlar. İler koşulda, Avrupa'nın "daha küçük uluslarının"
etkilerini yadsıyanlar, Hırvatların geri kalanımızın yakasına yapışmış olduklarını
anımsanmalıdırlar.
Hırvatistan'da her zaman olduğu gibi, erkekler boyunlarını ya yerel kıyafetleri
masnayto ya da tekrar ithal edilen Araeawyla süslemeyi seçebilirler. 3
XIV. Loııis döneminin en büyük simgesi olma rolünde diğer Avrupalı moııarklardan
daha fazla kabul gördü. Avrupa'nın en güçlü ulusuna yirmi iki yıl hükmeden
bu Roi SoldI, bu Güneş Kral saray mensuplarının ve daha sonra da tarihçilerin
düşüncelerini renklendiren bir tapınınm nesnesi oldu. Bir zamanlar
İspanya kralı Felipenin Escorial'den dünyayı yönettiği gibi Versailles'daki
muhteşem sarayından Fransa'yı yönetirken, neredeyse insanüstü güçlerle
onurlandırıldı. Güya o en saf monarşinin, mutlakıyetin en mükemmel biçiminin
kendi, örnek ve tek biçimli bir hükümet sisteminin mimarı ve esini; iktisadi
ve sömürgeci girişimin harekete geçirici ruhu, sanatsal ve entelektüel zevkin
diktatörü, dinsel sapmaya tahammül etmeyen Katolik bir ulusun "En
Hıristiyan Kralı", Avrupa diplomasisinin en kıdemli üyesi, Kıtanın aşılması en
zor ordusunun komutanıydı. Bu mitosla gerçek payı vardı. "Le Grand Roi" hiç
kuşkusuz daha küçük prenslerin taklit etmeye can attığı bir kraldı. Çevresine
kişiliğinin damgasını vurmuştu. Başarıları önemsiz değildi. Ancak hiç kimse
hiçbir zaman bu kadar abartılmış bir imgeyle karşılaştırılamazdı. Deneyimin
görkemini kabul ederken, kraliyet maskesinin arkasındaki adamı, Versailles'ın