Norman Davies - Avrupa Tarihi

dutluk, Viking, göçebe, kâfir akınları, veba, açlık ve anarşi insanın zayıf ve
Tanrı'nın yüce olduğu inancına kaıkıda bulunmuştur. Ancak bir manastır inzivasında
güçlü bir zihin kendi dehasının peşine takılabilir.
Orıaçag felsefesi, bu nedenle, ilahiyatın bir dalı olarak kalmıştır. Temel
görev Aristotelesçi görüşlerle dinsel dogmaların uyumunu göstermektir. Daha
genel olarak akılla inancı uzlaştırmaktır. Ortaçağ filozoflarının en büyüğü Dominiken
St Thomas Aquinas (y. 1225-1274) insan aklının ilahi kaynaklı olduğunu,
inancın akılcı ve doğru yorumlandığında ikisinin çelişmediğini söyleyerek
bu sorunu çözmüştür. Bu sorular, hepsi Britanyalı üç Fransisken, Roger
Bacon (1214-1292), John Duns Scoius (1265-1308) ve Ockhamlı William
(1285-1343), tarafından işlenmiştir. Doctor mirabiîis Bacon "kuşkulu yenilikler"
nedeniyle ın dört yılını hapiste geçirdi. Biraz tuhaf biçimde olsa da İngiliz
dilinin Dunce (cahil) sözcüğünü adından üretıigi Duns Scotus, aklın ancak somui
olarak kavranılanlara uygulanabileceğini ileri sürerek Aquinoludan ayrıldı.
Mükemmel Kavrayışın öncüsüydü. Venerabiİis iıtccpior Ockham, çabaları
nedeniyle aforoz edildi ve Nominalist adı verilen görüşün öncüsü oldu. Egemen
olan Plaıoncu evrenseller görüşüne (teker teker nesnelerden bağımsız
olarak var olduğu düşünülen soyut özlere) karşı çıkışı, toplumsal düzen dahil
fazlasıyla bükülmez ortaçağ insanının felsefi temellerini sarsıt. Ockham'ın olguların
asgari açıklanabilir nedenlerle yorumlanması ilkesi Bacon'ın mantık
düşüncesine güçlü bir araç sağladı. Akılla inancı tamamen ayırt etmesi bilimsel
ve laik araştırmaların yolunu açtı. İlkesi Entia non sunt muhiplicanda (varlıklar
nedensiz çoğalmazlar) idi. Alman imparatoru Bavyeralı Ludwig'le tanıştırıldığında,
"siz beni kılıcınızla savunursanız, ben de sizi kalemimle savunurum"
dediği ileri sürülür.
TEMPUS
l'ADOVA'DA astronomi profesörü olan Giovanni da Doneli (1318-1389) İliç de ilk saat
yapımcısı değildir. Danıc. Parariiso'da saatten söz eder ve Londra'da St Paul'da
1286. Milano'da 1309'da saat bulunduğuna dair kayıtlar vardır. Pakaı Doııdı'niu I!
Traaus As tarif adlı incelemesi (1364) saatçilikle ilgili en eski ayrıntılı anlatımdır. İnceleme.
kasnak çevresine sarılmış ağırlıkla çalışan yedi kadranlı astronomik saati
konu edinir. (3u incelemeden yola çıkarak çeşitli modeller yapılmıştır; bunlardan biri
Kensingıon Bilim Müzesi'nde. bir diğeri Washington Smith son ian Knstiliısil'ndedır)
1 (Bkz. Rk III, s. 1310).
Saalin icadı genellikle sekizinci yüzyılda, Çinli Lıang Lin-Son'a mal edilir. Ama
on üçüncü yüzyıl sonuna kadar Avrupa'da uygulaması yoktur. İlk saat basitçe saatleri
vuran bir çandır. 3u lıir bir makine 1386'da yapılmıştır ve Salisbury Katedralinde
balen çalışmaktadır. Sonraki modellerin kadranları vardır, yalnız günün saatlerini
değil ayın hallerini, gezegenlerin geçişlerim, hatla azız ve yortu günlerini de
gösterir. Kn güzel örnekleri Milano (1335). Strasbourg (1354), Lund (1380). Rouen