Norman Davies - Avrupa Tarihi

na'ya dağınık bölgelerde etkilerini kullanmaktaydılar. Anarşizm aynı zamanda
modern terörizmin (ilk İtalyan militanlarından Enrico Malatesta'nm dediği gibi
"eylemin propagandası") doğuşunu esinledi. Fikir, cinayet veya yıkım gibi
hissi hareketlerin adaletsizlik olarak ilan edilmesi, hükümet siyasetinin kararlılığını
bozmak ve yönetici seçkinler sınıfının sinirlerini paramparça etmekti.
Kurbanlar listesi Çar 11. Aleksander'i (1881), Fransa Başkanı Sadi Carnot'yu
(1894), Avusturya tmparatoriçesi Elisabeth'i (1896), İspanya Başbakanı Canovas
del Castillo'yu (1897) ve italya Kralı I. Umberto'yu (1900) içermekteydi.
Bu şiddetli başlangıçlar, hiçbir yerde anarşistlerin nihai hedefleri olarak gördükleri
barış ve uyuma neden olmadı.
En son ve tamamen zıt olarak, anarşizm baskının her biçimine karşı
önemli bir ahlaki itiraz geleneğine neden oldu. Evliliğin çarlıktan daha az baskıcı
olmadığına inanan yazar, Kont Lev Tolstoy'la başlayarak, şiddet karşıtlığı
kuralı Hindistan'da Mahatma Gandhi'den Polonya'daki Dayanışma hareketine
ve modern çevreciliğe kadar kendini bu işlere adamış birçok taraftarını cezbetli.
47 Bellegaı rigue'in ünlü savaş narası "L'Anarchie, c'esl l'ordre" (anarşi, düzendir),
tamamen olumsuz bir düşünce olarak göz ardı edildi. Fakat bu siyasi ve
teknolojik gücün akılsız fedaları hakkında modern kaygıların çoğunun temelini
oluşturan çok ciddi bir ahlaki unsuru içermekteydi. İşte bu anlamda anarşizm
"siyasi ilkelerin en cazibi" olarak sınıflandırılır. 48 Siyasi yelpazenin karşı
ucunda yer alan Bısmarck, anarşistler Avrupa siyasetinin ne kadar kıyısıııdalarsa,
o kadar merkezinde yer almıştır.
Otıo von Bismarck (1815-1898), daha çok kendi tasarladığı Alman İmparatorluğu
olarak on dokuzuncu yüzyıl sonlarının Almanyastnın ve Avrupa'nın
geri kalanının üzerinden geçip gitmiştir. Herkesten çok o, siyasete girdiği ve
devrimlerinden tiksindiği 1848 yılından sonraki kargaşada ortaya çıkan Avrupa
düzeninin mimarıydı. Hem kişiliğinde hem de siyasetinde uçsuz bucaksız
çelişkiler olan bir adamdı. Reichstag'daki veya diplomatik karştlaşmalardaki
korkunç simasıyla "Demir Şansölye", özel hayatında bir isterik, bir uykusuzluk
hastası ve son zamanlarda ortaya çıktığı üzere bir morfin bağımlısıydı. Avrupa'nın
en güçlü sanayileşme programına başkanlık eden, kendini Schonhausen
ve Verzin'deki mülklerine adamış toprak sahibi bir Junkerdi. Hükümdarını
küçük gören, liberal muhalefetin ulusçuluğunu benimseyen ve Almanya'ya
hem genel oy hakkını hem de sosyal güvenceyi sağlayan bir kral taraftarı ve
çağdışı bir Prusya muhafazakârıydı. Zaferin meyvelerinden son derece kuşku
duyan muzaffer bir militaristti. Büyük Almanya'yı bölünmüş bir şekilde tutmayı
tercih eden, sözde Alman birliğinin kahramanıydı. Başarısının anahtarı
güç ve sınırlamanın olağanüstü bir bileşiminde yatmaktaydı. Sadece muhaliflerini,
onları ferahlamış ve güvende hissettirecek dikkatle düzenlenmiş ayrıcalıklarla
önemsiz hale getirmek için büyük devlet konumlarını inşa etti. Bir kezinde
şöyle demişti, "süngülerle her şeyi yapabilirsin, onların üstüne oturmak
dışında."
Ancak Bismarck'ın ünü karışıktır. Hiç kimse siyaset sanatındaki ustalığını
yadsıyamaz, fakat birçok kişi ahlakını ve niyetlerini sorgular. Alman vatanper-