Norman Davies - Avrupa Tarihi

Nereden kaynaklanıyor bu tehlike? Bu, önemsiz milliyetçilikleri değil de daha
büyük ve daha tehlikeli olanları kasdedıyorsa çok daha inandırıcı olacaktır. Bu
söylenenlerden tehlike olmadığı sonucuna varılmamak Uç Ballık Devleti bir
sorunlar denizinin içindeler. Polonya, Macaristan ile Çek ve Slovaklar on yılın
sonuna gelindiğinde AT'ye tanı üyelik kazanmayı hedefliyorlar. Çek ve Slovaklar
bir ayrılışa doğru gidiyorlar. Romanya, Bulgaristan ve Arnavutlu Icun gidecek
bir yerleri dahi yok. Yugoslavya Federasyonu eninde sonunda dağılmak
durumunda. Beyaz Rusya, Ukrayna ve Moldova gibi Slovcnya ile Hırvatistan
barış içinde kalırlarsa yaşayabileceklerini kanıılamalılar. Bağımsız Devletler
Topluluğunun yaşaması da olası değil; ve mevcut koşullarıyla Rusya Cumhuriyeti
de BDT'den sağlıklı görünmüyor. Eşitsiz ekonomik alı yapısı ve politik
çimento eksiğiyle ABD'den iki kat büyük olan Rusya hâlâ geniş bir yapay karışım
durumunda. Rus Cumhuriyetinin liderleri demokrasi ve dua ile ülkeyi bir
arada çok güç tutarlar. Eğer Moskova, Uzak Doğu Bölgesinin özerkiigiyle birlikle
Japon yatırımlarına açılmasına izin verirse ve Sibirya'nın dış yardımla
kendi kaynaklarını kullanmasının yolunu açarsa bir şansa sahip olabilirler.
Avrupalı Rusya, her zaman olduğu gibi, çok fazla insana ve askere salıtp, ancak
onları beslemeye yeterli değil. Ruslar, Sovyetlerin çöküşünü iki yıl boyunca
istisnai tevekkül güçleriyle sessizce izlediler; ancak belirsiz bir süre boyunca
böyle davranmayabilirler. Eğer demokratik Rusya başarılı olamazsa daha da
küçük parçalara ayrılmaya başlayacaktır. Bu durumdaysa Rusya intikam duygusuyla
egemenliğini yeniden sağlamaya çalışacaktır
Sovyet İmparatorluğunun çöküşü elbette son zamanların eıı büyük ve
belki de en korkunç 1 olayıdır. Çöküşündeki hız Avrupa tarihinin diğer büyük
heyelanlarının hepsini -İspanyol dominyonlarının ayrılmasını, Polonya'nın
paylaşılmasını, Osmanlıların geri çekilişini, Avusturya- Macaristan'ın parçalanmasını-
geride bırakmıştır. Ancak bir tarihçinin, Gibbon'un Collesium'da
oturduğu gibi Kremlin'in yıkıntıları üzerinde oıurnıası ya da bir olum töreni
bestesi (rcqniem) yazması çok zor bir olaydır. Çünkü Sovyetler Birliği bir zamanlar
çok büyük olmuş biı uy garlık değildir. Kısa zafer saatinde bile sıradan
ve yalancıydı. Kayıtlara göre insanoğluna diğer herhangi bir dcvletlten çok daha
fazla ölüm ve selalet gelirdi. Ne egemen Rus ulusuna ne de onun yoncıici
elitine daha iyi bir yaşam sağladı. Yıkıcılığı sadece Rus kültürüne karşı değildi.
Anlayışlı bir çok Rusun artık kabul ettiği gibi, o, yapılmaması gereket bir budalalıktı.
Eski Sovyetler Birliği cumhuriyetleri 1918-22 arasında i.etö ı'in Kızıl
Ordusu tarafından bastırılan ilk bağımsızlık hareketlerinden soıu.ı kaldıkları
yerden devam etmek için parçalan bir araya getiriyorlar. Herkes; 'Rusya'ya
evet.' diyor, 'Ama ne tür bir Rusya'ya?' 52
Sovyeıler'in çöküşündeki en kesin olgu bu gelişmenin doğal nedenlere
bağlı olarak ortaya çıktığıdır. Sovyetler Birliği, antik Roma gibi barbarlarea
işgâl edilmedi ya da Polonya gibi açgözlü komşuları tarafından parçalanmadı
veya Habsburg İmparatorluğu gibi büyük bir savaşın getirdiği sorunların altında
kalmadı. Ya da Nazı Reieh'ı gibi ölümüne girişilen bir savaştan yenik çıkmadı.
Ûldü, çünkü öyle olmak zorundaydı, çünkü ıç yapısındaki gülünç or-