12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

(1389), Wells (1392) ve Prag'da (1462) görülür. Mekanik saatler gölge saatleri, güneş<br />

kadranları, kum saatleri ve cıva saatlerinin verini almıştır. Özellikle güneş ışığına<br />

güvenilmeyen kuzey ülkelerinde çok çekiciydiler, liütün büyük katedraller, kent<br />

meydanları, kapı ve manastırlara saat konuldu.<br />

Saatlerin sabit süreli olduğu yirmi dört saatli saat. günlük zaman kullanımında<br />

devrim yaptı. İnsanların çoğu gün doğumuna ve gün baıımına göre yaşıyordu.<br />

Saat sisteminin bilindiği yerlerde saatler mevsimlere ve ülkelere göre değişkendi.<br />

Gündüzlerin "dünyevi saatleri", hem "gece saatleri"nden hem de kilisenin matin, tavda,<br />

prime, terce, scxt. none, vespers ve compline diye bölümlere ayrılan "dinsel saaf<br />

ten farklıydı. Sıradan insanlar sabit günlük rutin ve eşit saat fikrini ortaçağ keşişlerinden<br />

aldılar. Bunlar daha sonraki kent yaşamının ve sanayi disiplininin<br />

normlarına örneklik elti. Saat güçlü toplum sal laştırıcı etkisiyle "totaliter görev efendisi'dir.<br />

Ncwwn fiziği bütün evrenin tek büyük "göksel saat" olduğu fikrini kutsallaştırdı<br />

ve Kinstein'la Proust gibi modern zihinler zamanın mekanik biçimde algılanmasının<br />

nasıl doğadışı olduğunu göstermeye çalıştılar- ICOMBRAY) |e= mc 2 |.<br />

Saatçiliğin gelişiminde köşe taşları, on beşinci yüzyılda cv saatlerinin, on altıncı<br />

yüzyılda duvar saatlerinin yapılmasını sağlayan küçülme, güvenilirliği fazlasıyla<br />

artıran pandül (1657), denizlerde hep sorun olan mesafe ölçme konusuna çözüm getiren<br />

deniz kronometresi (1761) ve analuarsız mekanizmanın (1823) bulunuşudur.<br />

Zaman ölçmenin son durağı, üç bin yılda bir saniyeye kadar doğru olan atomik saatin<br />

Britanya Llusal Kizik laboratuarı'rid a 1955'te yapılmasıdır.<br />

Yüzyıllar içinde saatçilik fazlasıyla uzmanlık gerektiren bir zanaat olmaktan<br />

kitle üretimi yapılan bir sanayiye dönüştü. İlk merkezler Nuremberg ve Augsburg'la<br />

Paris ve Blois'ydı. İsviçre Huguenot işçiliğinden yararlandı, on yedinci ve on sekizinci<br />

yüzyıllarda ingiltere üstünlük sağladı. Fransa kulu taşanını ve süslü saatlerle, ayrıcalık<br />

sağladı. Karaorman ahşap gugukkuşıı saatleriyle uzmanlaşır On dokuzuncu<br />

yüzyılda Cenevre ve Jura'daki Chaux-les-Konds'da bulunan saat endüstrileri yüksek<br />

kaliteli, makineyle yapılmış saatleriyle dünya çapında ün kazandı.<br />

Saatçilik mesleği eski anahtarcı ve kuyumcu loncalarından gelişti. Cnlü adlar<br />

arasında ilk saat yapımcısı Bloislı Jacııuede la Garde (1551). Pandül ve yay dengesinin<br />

mucidi ha Hayeli Christian Huygens (1629-1776). deniz kronometresinin ustaları<br />

John Arnold. Thomas tiamshaw ve John Harrison (1693-1776). Versailles saatçisi.<br />

kendi kendine kurulan montre pcrpcluclic mucidi Abra ham-Louis Breguet (174 7-<br />

1823) ve Big Ben'in tasarımcısı Edward John Dent (1790-1853) sayılabilir. Varşovalı<br />

Antoni Patek ve Bcrnli Adrienne Philippe 1832'de güçlerini birleştirip Paıek-<br />

Philippe firmasını kurmuşlardır ve bu bugün de İsviçre'nin önde gelen firmasıdır.<br />

Artık saatler kentleşmiş Batı toplumunun evrensel özelliğidir. Doğu <strong>Avrupa</strong><br />

köylüleri sürece daha yavaş katıldılar. Milyonlarca Sovyet askeri için Kızıl Ordu'nun<br />

1944-1945'le <strong>Avrupa</strong>'ya girişi, "özgürleştirme" ve saat sahibi olmak için büyük fırsattı.<br />

Ortaçağda bilim de kaçınılmaz biçimde ilahiyata bağlıydı. Fizikive ruhani olgular<br />

arasında ayrtm yapma yolunda açık bir anlayış yoktur, böylece "doğanın

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!