Norman Davies - Avrupa Tarihi

zen bulun beklentilerini yönelttikleri alan oldu Ama bunun başarısı hiçbir /.aman
uzun sürmedi. "Çünkü ekonomik yapı ekonominin bu üsl kalını yeleri karlar besleyeiniyordu."
On dördüncü yüzyıldan ılibaren. dolayısıyla olağandışı zengin kapitalistler
resmi geç ili Avrupa ekonomisinin en fazla kâr eden kaymak tabakasını oluşturdu.
Bardiler. Vledieiler. Kugger. Necker ve Roihschildler gibi.
Açıkça, kapitalistlerin başarı veya felaketi Av rupa ekonomisinin genel işleyişine
bağlıydı. On beşinci yüzyılda ekonomik yaşamın tabanı özellikle kentlerde zenginleşti.
On alımcı yüzyılda Aılanıık uçardı genişleyince, itici güç Anvers. Frankfurt.
Lyon ve Pıacenza gibi uluslararası fuarlarda kendini gösterdi. On yedinci yüzyıl genellikle
durgunluk devri olarak tanımlansa da. Amsıerdam'ın 1'anıasıik yükselişine
tanık oldu. On sekizinci yüzyılın genel ekonomik gelişiminde Londra Amsierdam'ı
geçtiğinde, denetimsiz özel pazar (lı'ızem resmi pazarı aştı. Sonunda. "I'inans kapital
ancak... 1830- i860 döneminde, bankalar lıern sanayi hem ticareıi garanti ettiklerinde
ve genel ekonomi bu yapıyı sürekli besleyebilir hale geldiğinde... başarılı oldu." 7
Bıı sıralarda, İliTO'te Messrr Krancesco'nun hesap defterleri Prato'clakı evinde
merdiven allında torbalar içinde bulundu. İler deflere ontııı ilkesi yazılıydı: "Tanrı
ve Kâr adına."
On beşinci yüzyıl genel olarak ortaçağla modern çağ arasında geçiş dönemi
olarak değerlendirilir. Bazı alanlardaki değişim hızının artması ortaçağ geleneğinden
belirgin bir kopuş oluşturur. Eğitim, sanat ve bir dereceye kadar ulusal
monarşinin doğuşu siyasal bakımdan bunu doğrular (Bkz. Vll. Bölüm). Çoğu
alanda eski düzen devam eder. Bazı değişiklikler elbette ısrarlıdır. Eger bazı
oriaçag sonu kentlerinde, özellikle italya ve Alçak Ülkelerde yaşam erkenden
gelişip serpildiyse de kırsal kesimde geniş oranda gelişmelerden etkilenmeden
kalmıştır. Eski ve yeni yan yana yaşamıştır [MATBAA]. Batıdaki Latin Hıristiyanlığıyla
doğuda Ortodoks Hıristiyanlığı arasındaki fark sürekli artmıştır.
On beşinci yüzyıl Hıristiyanlıkla Müslümanlığın stratejik karşılaşmasında
önemli bir dönüşüme tanık olmuştur. 1400'de Avrupa Yarımadası hâlâ yüz yıldır
süren Müslüman kıskacı içindeydi. Kıskacın bir kolu halen tehlikeli biçimde
Granada'daydı. Öteki kol daha da ısrarla Konstantinopolis'i tehdit ediyordu.
Ama 1500'de kıskaç kaydı ve karşılaşmanın ana ekseni dramatik biçimde
yer değiştirdi. Sonunda Batı'da yenilen Müslümanlar, Doğuda zafere ulaştılar.
Magripliler sendelerken Osmanlı Türkleri kazandılar. Batı Avrupa Müslüman
muhasarasından kurtulduğu sırada Doğu Avrupa yoğun biçimde Müslüman
tehditiyle karşılaştı. 1400'de Müslüman dünyanın ana ağırlığı bütün geleneksel
güney cephesinde hissediliyordu. 1500'de Peygamberin yeşil bayrağı halen
Afrika sahilinde dalgalanmakla birlikle özellikle Doğuda canlıydı. Latin Batının
Hıristiyanlar! sevinirken Ortodoks Doğunun Hıristiyanları seviııemiyorlardı
[MATR1MONIO].