Norman Davies - Avrupa Tarihi

çevrelerde olmak üzere evlilik, aile ve insan sevgisi gibi lenıel değerlerin yok
olma tehlikesiyle karşı karşıya olduklarının düşünüldüğü yerlerde güçlü bir
tepki de vardı.
Dinsel yaşantı alanında da ciddi bir düşüş yaşandı. Savaş dönemi korkularıyla
savaş sonrası maddiyatçılıgı birçok insanın inancını yıktı. Kiliseye gitmek toplumsal
bir davranış olarak kayboldu ve ailelerle bireylerin özel eğilimlerine
terk edildi. Cemaat sıkıntısı çeken ve düzenli ruhbandan yoksun, yarı yarıya
boşalmış kiliselerle sadece kent merkezleriyle sanayileşmiş varoşlarda değil,
kırsal bölgelerde de karşılaşılıyordu. Protestan İngiltere ile Katolik Fransa'nın
her ikisi de olumsuz olarak etkilendiler. Hıristiyanlık bin beş yüz yıllık tarihi
boyunca ilk olarak bir azınlık inancı haline geliyordu.
Yanıtlardan birisi birlik hareketinde (ecıımeımm) yatıyordu. Karargâhı
Cenevre'de olan Dünya Kiliseleri Konseyi 1948'den sonra gönüllü işbirliği
amacıyla, Protestan ve Ortodoks Kiliselerin başlıcalarını bir araya getirdi. Bu
hareketin yüksek idealleri her zaman kaba politikadan muaf değildi.
Roma Katolik Kilisesi başlangıçta işbirliğine uzak durdu, 1950'lerde Fransa'da
sanayi işçileri arasında ortaya çıkan önemsiz "işçi-rahipler" deneyimi Vatikan
tarafından bastırıldı. Aydınlık bir insan olan Kardinal Roncallı'nın Papa
XXIII. Jobannes (1958-1963) olarak yükselmesi kapsamlı reformlara yönelişin
dönüm noktası oldu. Pacem in Tenis, genelgesi istisnai bir biçimde, var olan
tüm inançlardan insanlara sesleniyordu. Matcı el Mügistıa dünyanın toplumsal
refahına ilgi gösteriyordu. Evrensel Kilisenin Ekümeniler Ruhani Meclisi
"Vatikan 11" olarak bilinen 21. Toplantısı için yaptığı çağrı Tarento Ruhani
Meclisinden sonra ortaya çıkan en köktenci yön değişikliğini başlattı.
Ekim 1962'den Aralık 1965'e kadar dört olurum yapılan Vatikan II "Karşı-Reformasyonun
sonu" olarak nitelendirilmişti. Tutucular ile liberaller arasındaki
mücadelede, önerilen reformların birçoğu sulandırıldı ya da reddedildi:
Yahudiliğin tanrıyı öldürmek suçlamasından doğan günahlarını affeden
bildiri değiştirilerek kabul edildi; çağdaş doğum kontrol yöntemlerinin lehine
önerilerin onaylanması engellendi. Ancak Papalık Divanı'nın (Curia) yetkileri
kırpıldı; Tarento Ruhani Meclisine göre Latince yapılması zorunlu missa ayini
yerini Roma ibadet usulünde yerel dillere bırakacaktı; ruhbandan olmayan insanlara
büyük sorumluluklar verilmişti; gruplar arası evlilikler üzerindeki sınırlamalar
yumuşatılmıştı; onay mührü ise birlik hareketine verilmişti. En
önemlisi de yeni, açık, esnek bir hava yayılmaya başlamıştı.
Kurulan birkaç Katolik topluluk arasında Opus Dei giderek yükselen bir
ilgiyle karşılandı. 1928 yılında Mgr Jose-Maria Eseriva de Balaguer (1902-
1975) adlı bir İspanyol rahip tarafından kurulan topluluk 11. Vatikan'ın ruhban
olmayan insanlara verdiği özel rolti anlamıştı. Kurucusu hızla azizlik mertebesine
yükseltilirken, hareketi eleştirenlere kilise içindeki kötü ve irrasyonel
bir güç olarak görünüyordu. Yandaşlarına göreyse o ruhsal yeniden diriliş
için, özellikle de gençlik açısından masum bir hareketti.
XXIII. johannes tarafından başlatılan gelişme iki ardıhnca da sürdürüldü.
VI. Paulus (Kardinal Monıini, 1963-1978) Napoleon'un VII. Pius'u sınır dışı