12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

lam bir tampon oluşturmuşlardı ve çıkar gözetmeyen bir rasyonalizasyon ve<br />

modernizasyona yöneldiler.<br />

Kutsal Roma İmparatorluğunun tutarlılığı, nihai aşamasında (daha önce<br />

kanıtlandığı üzere) önde gelen hükümdarların ayrı hanedan siyasetleri nedeniyle<br />

geniş ölçüde göz ardı edildi. Habsburg imparatorlarının İmparatorluğun<br />

dışındaki toprak ve mülklerine dayandıkları gibi, Seçici Prensler de giderek<br />

böyle yapmaya başladılar. 1697'den 1763'e kadar, Saksonya Seçici Prensleri<br />

olan Weuinler, Polonya-Litvanya'nın kralları gibi hüküm sürdüler (Bkz, aşağıda).<br />

Brandenburg Seçici Prensleri Hohenzollernler 1701'den itibaren Prusya<br />

kralları olarak (Bkz. aşağıda), Hanover Seçici Prensleri 1714'ten itibaren Büyük<br />

Britanya kralları olarak hüküm sürdüler (Bkz. yukarıda). Bavyera'nm Wııtelsbach<br />

Seçici Prensleri yüzyıl boyunca Fransa'yla geleneksel ittifakları yoluyla<br />

servetlerini artırmaya çalıştılar. Değişik bağlantılar nedeniyle "Almanya'nın<br />

tüm başkentleri" (Viyana, Dresden, Berlin, Hanover ve Münih) çok farklı tatlara<br />

sahipti. Son iki imparator (Toskana Büyük Dükü 11. Leopold (h. 1790-2)<br />

ve 11. Francesco (h. 1792-1806)) imparatorluğu yıkan devrimci tufandan, imparatorluklarını<br />

kurtarma konusunda küçük bir şansa sahiptiler [FREUDE].<br />

Türklerden kurtulan Macaristan, Habsburglu kurtarıcılarının despotça<br />

amaçlarına kurban gitmişti. 1687'de yedi yüz yaşında olan seçimi kaldırıldı.<br />

Soya dayalı Habsburg hükümdarları, soylu dietlerini kraliyet fermanlarının<br />

kaydedildiği sicillerden ibaret hale getirdiler. Macar soylularının "eski direniş<br />

haklan" yok edildi. 11. Franz Rakoczy'nin önderliğinde 1704-171 l'deki geniş<br />

çaplı bir ayaklanma, Habsburgların İspanya ve Türklerle uğraşmasından yararlanmakla<br />

başarılı oldu. Birçok eski özgürlük ilk olarak Szatmar Barışıyla geri<br />

verildi, sonra da Pragmatic Sönction'a razı oldukları için Macarlara ödül olarak<br />

verildi. 1848'e kadar hüküm süren yasaların temeli burada yer almaktaydı.<br />

Macaristan, komşusu Bohemya'nın kaderine uğramaktan kurtuldu. Yine de<br />

kolay bir uzlaşma olmamıştı. 11. Joseph taç giymeyi bile ihmal ederek tüm anayasal<br />

formaliteleri çiğnerken, Maria Theresa 1764'ten sonra Macaristan Meclisine<br />

danışmaksızın hüküm sürdü. 1784 yılında, Avusturya ve Macaristan'ı birleşik<br />

tek bir devlet sayarak Almaııcayı resmi dil haline getirdi. Protestan<br />

kasırgası, Latince ve Macarcanın kullanımıyla birlikte 1791'de Macaristan'ın<br />

ayrı statüsünü yeniden teyid eden II. Leopold tarafından dindirildi. Kodamanları<br />

ve diet üyelerini merkez alan Macar yaşamının derin muhafazakârlığı, tekrarlanan<br />

Türk savaşlan ve etnik ile dini bölünmeler yoluyla güçlenmişti. 1767<br />

tarihli olanına Urbarium denilen Maria Theresa'nın tarım reformları bu durumu<br />

sürdürmüştür; bu sonuncu reform, köylülerin yaşadıkları topraklara kaydedilmelerine<br />

son vermiş ve onların devrimci ateşini düşürmüştür. Yüzyılın<br />

sonundaki Macar edebiyatının canlanışı ve Buda Üniversitesinin kuruluşuyla<br />

birlikte eğitim reformları, modern ulusal bilincin tohumlarını ekti. Macar<br />

ulusçuluğunun uyanışı, zamanla Slovak, Hırvai ve Yahudi azınlıklar arasında<br />

paralel tepkilere yol açacaktır.<br />

Prusya'nın yükselişi kritik ivmesine on sekizinci yüzyılda ulaştı. Genellikle<br />

bu, Prusya'nın Almanya'daki birlik için sonradan üstlendiği misyonun

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!