12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Kayıtlı ses miizik ve mıi/Jkal anlayış dünyasını değiştirdi. Örneğin Mozart'ın 200.<br />

yıldönümü için. son ıkt yüz yılda ses perlörmansındaki kalite ve değişikliğin gelişimini<br />

gösteren bir sergi düzenlemek mümkündü. Viyana'nın Neue Burguna gelen ziyaretçiler.<br />

bir "ses bölgesinden" diğerine geçtiklerinde kızılötesi ışınlara yanıt veren<br />

stereo kulaklıklar takmışlardı. Loepold Mozart'ın unlii Kitabından Wollgang'in doğum<br />

yılında yayımlanan kendisinin keman çaldığı parçaları dinleyebiliyor ya da<br />

valfsız boru ve trompetlerin sesini modern mızıka aletlerinin sesleriyle kıyaslayabiliyorlardı.<br />

1900'den eski bir opera kaydının olağanüstü ağır temposunu. Wilhelm<br />

I lersch'in söylediği "O Isis und Osiris" a ryasıy la dinleyebiliyor ya da Ed ita Gruberova'nııı<br />

söylediği "The Queen of the Night'm armoni dizisini analiz eden bilgisayarla<br />

donatılmış sonografik ekranı izleyebiliyorlardı. Yazık ki, kimse Mozart'ın kendisini<br />

dayamıyordu. Kakat dinleyicilerin en az derecede uzman olanları. Mozart'ın partisyonlarının<br />

performansının zamanla ne denli geliştiğini söyleyebilirlerdi. Burada Mozart'ın<br />

değişen "ses dünyası" hayata geçirilmişti 4<br />

Ses kaydı birçok yönden insanların geçmişlerini algılayışlarını kökten değiştirdi.<br />

1888'den önce, tarihsel kayıt en hayati boyutlarından birine sahip değildi: Sessizdi.<br />

Dokümanlar ve sanat eserleri sağır ve dilsizdir. Napoleon Savaşları'rıııı gümbürtüsünden.<br />

Beethoven'in konçertolarının temposundan. Cavour'un konuşmalarının<br />

temposundan iz yoktur. 1888'den sonra, tarih sesine kavuştu vç tahmin edilemeyecek<br />

boyutlarda zenginleşti.<br />

Browning'in heyecanlı resitalinin içinde bulunduğu Britanya Kütüphanesinin<br />

Ulusal Ses Arşivi her <strong>Avrupa</strong> ülkesinde şu anda var olan benzer partisyon koleksiyonlarının<br />

aynıdır. Böyle ilk" phonolhequc" 1910 yılında Paris'te açıldı. Uluslararası<br />

Ses Müzeleri Birligi'nin [International Association of Sound Archivcs • IASA) üyeleri.<br />

ulusal yayın kuruluşlarının geniş koleksiyonlarından, küçük yerel ya da özel firmalara<br />

değişmektedir. Müziğin dışında, ana bölümlemeler folklor, edebiyat, radyo,<br />

sözel tarih ve diyalektolojiye ilişkindir. 5<br />

Doğu <strong>Avrupa</strong>'da. Kont Tolstoy gelecek kuşaklar ıçiıı kayıt tutan öncüler arasındadır.<br />

1910'da Konuşan Makine Haberlerinin Mart sayısı şöyle bir yorum yaptı<br />

"Çarın topraklarında Tolstoy'un kayıtlarının satışını yasaklayan bir emir çıkarıldı.<br />

Slavlar ne zaman ayaklanacak ve bu dar kafalılığı kaldıracaklar* 7 " 6<br />

Nietzsche'nin felsefesinin ahlaka aykırı olduğu düşünülen kısımları ve kız kardeşi<br />

tarafından etrafa yayılmış versiyonu Nietzsche'nin kendinden daha az etkili<br />

değildi. 1886 yılında Paraguay'da Nueva Germania kolonisine yerleşen bir<br />

grup "Ari" göçmene öncülük eden Elizabeth Nietzsche-Foerster (1846-1933)<br />

ölmekte olan kardeşine hastabakıcılık yaptı ve onun düşüncelerini kendine<br />

mal etti. Hem Wagner'e hem Moussolini'ye dostça davrandı, Nazileri idolleştirdi<br />

ve Nietzsche adını ırkçılık ve Yahudi karşıtlığıyla birleştirdi. Cenazesine<br />

gözü yaşlı bir Führer katılacaktı. 59<br />

Nietzsche'nin görüşleri toplumsal açıdan, genel olarak kitle okur yazarlığının<br />

ve kitle kültürünün yükselişine karşı bir entelektüelin duygularındaki

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!