Norman Davies - Avrupa Tarihi

ağmen Temmuz gözdagında. Varşova Paktı tatbikatları ve Cerna-nad-Tsou sınır
köyündeki politbürolanyla Brejnev ile Dubçek arasındaki kişisel görüşmeler
bu ülkede yapddı. Bundan sonra, tatbikatlar durduruldu ve birlikler geri
çekildi.
21 Ağustos 1968 gece yarısında, Romanya dışında butüıı Varşova Pakıı
üye ülkelerinden gelen yarım milyon asker hiçbir uyanda bulunmaksızın Çekoslovakya'ya
sevk edildi (Polonyalılar kara üniformalı Doğu Almanlarla birlikte
kuzeyden, Macar ve Bulgarlar güneyden, Sovyet birlikleri Polonya ve Ukrayna
üzerinden doğudan). Şaşkınlık ve asker sayısı aşırı, direnme ise
minimum düzeydeydi. Dubçek zincire vurularak Rusya'ya uçuruldu, reformlara
son verildi. Çekoslovak cephesi sürekli Varşova Paktı tarafından korunacaktı.
Vakti gelince Dubçek'in yerine Gomulka ve Kadar gibi kişisel acı anılara
rağmen Stalinizme inancını kaybetmeyen yaşlı Gusıav Husak atandı. Bütün
süreç tamamlanınca Brejnev, 1968 Kasımında Varşova'daki blok liderleri toplantısında
Sovyet pozisyonunu ayrıntılı olarak açıkladı. Brejnev Doktrini, en
neı sözcüklerle Moskova'nın, müttefiklerinin "sosyalist kazanmılarını" güç
kullanarak savunmakla yükümlü olduğunu ifade ediyordu. Doğu Berlin
(1953), Budapeşte (1956) ve Prag (1968) hepsi bu işin bir parçasıydı. Burada
köklü bir gelişme olmamalıydı. Sovyet bloğunun üyeleri özerk devletler değildi.
Çekoslovakya'nın işgali, Macar Ayaklanmasının bastırılmasından claha az
acımasız değildi. Ancak dünya televizyon ekranlarında boy gösterdi ve dünya
kamuoyundaki etkisi muazzam oldu. Birkaç komünist partisi tarafından kınandı.
Çin, olayı "düpedüz bir faşist güç politikası" olarak adlandırırken, Yugoslavya
"yasal olmayan işgal" ve Romanya da "ulusal hâkimiyetin pervasızca
çiğnenmesi" olarak adlandırdı. İşgal Avrupa'da bitmeyen bir soğuk dönemi
işaret etti. Prag Radyosunun son özgür yayının "bizden hiç haber almadığınız
zaman lütfen Çekoslovakya'yı unutmayın" şeklinde çaıallaşan sesini çok az insan
unutabilirdi.
Oçüncü olarak, Brejnev dönemi'nde (1968-1985), Sovyet bloğu, Brejnev
Doktrini tarafından belirlenen normlara, gittikçe artan bir şekilde entelektüel,
toplumsal ve en nihayeLiııde siyasal protestoların gelgitleriyle meydan
okunduğunu gördü. Bütün güç kaldıraçları komünist yetkililerin elleriruleydi;
böylece muhalefet ihlal edilemeyecek yeni kanallar bulmak zorundaydı.
"Normalleşme"nin başlıca örneği Çekoslovakya'dır. Baş meydan okuyucu ise
Polonya'dır.
Çekoslovak normalleşmesi gerçekte berbat bir manzaradır. Husak, Prag
Baharı ruhunu yıkmak için parti toplumsal denetiminin bütün küçük zorbalıklarını
kullandı. Kurşuna dizme ya da göstermelik mahkemeler yoktu, ancak
halkın önünde kendisini yakarak öldüren genç ögrencijan Palach'ın umutsuzluğu
ulusal bir karamsarlığa dönüşmüştü. Eski bakan ve akademisyenler en
adi işlerde çalışmak üzere gönderiliyorlardı, Dubçek bir Orman müfettişi olarak
çalıştı. Polis saldırısı herkesi kapsamına alıyordu. Avrupa'nın eıı güzel
kenti Prag bile en değersiz kent haline getirilmişti. Oyun yazarı Vaclav Ha-