Norman Davies - Avrupa Tarihi

Demir Kapı yoluyla doğuda, üçüncüsü de Moravya Geçidi yoluyla kuzeyde olmak
üzere üç doğal girişi vardır. Sulak meraları, doğudan batıya giden göçebelere
doğal bir konaklama yeri ve Roma İmparatorluğunu işgale hazırlanan birçok
barbar kabile için uygun bir hareket noktası, mola yeri oluşturur. Daha
sonra Gepidlerin, Bunların (Macaristan'a -Hungaria- adını veren), Avarların,
Komanların, Slavların ve nihayet Macarların vatanı olmuştur. Macarlar ona Affoîd
(Düz arazi), bazen de "kır, el değmemiş bölge" anlamında Slav kökenli bir
sözcük olan pusata demişlerdir.
2. Dağlar: Yarımada'mn temel özelliği, Provence'da Deniz Alplerinden başlayıp
Transilvanya'da Karpat Alplerine doğru iki şık eğri çizen muhteşem bir dağlar
silsilesi içinde kurulmuş olmasıdır. Bu etkileyici doğal engel, Ovanın kuzeyini
Akdeniz topraklarından ayıran bir su smııı çizerek Yarımada'mn omurgasını
oluşturur. Batı bölümlerindeki en yüksek tepeler IMont Blanc (4807 m.), Maılerhorn
(4478 m.), Gran Paradiso (4061 m.)], daha doğu bölgelerdeki tepelerden
Ijülyen Alplerindeki Triglav (2863 m,), Tatra dağlarındaki Gerlach (2655
m.) veya Romanya'daki Moldoveanu (2543 m,)| çok daha yüksektir. Hatta aynı
şekilde, bitmez tükenmez karlarıyla Bern Oberlandında güneyde, Sonnenseite,
"güneş ışığı taralı"ndaki 3200 metrenin veya kuzeye bakan sırtlarda 2500
metrenin üzerindeki zirveler hemen hiçbir yerde geçit vermez. Avrupa'nın,
Bern'deki Oberland'da Jungfrau'nun altındaki en büyük buzulu Aleısch'in, doğuda
bir benzeri yoktur. Ama yüksek geçitlerin hepsi, kış aylarında kar yüzünden
kapalıdır. 1932 km.lik bir mesafede dağ silsilesi sadece uç önemli geçit verir:
Bavyera'da Tuna geçidi, Bohemya'da Elbe geçidi ve Silezya ile Macaristan'ı
birbirine bağlayan Moravya geçidi.
Yüksek vadilere yerleşen insanlar bilinen nedenlerle, dağ evlerini, bütün
davetsiz misafirlere karşı savunulan bir sığınak ve kale kabul ederek, kendilerini
ovaların karışık işlerinden uzak tutmuşlardır. On üçüncü yüzyılda bir dağ
kantonları konfederasyonu olarak ortaya çıkan İsviçre (Bkz. s. 431), bu görünümün
bir kısmını bugüne kadar korumuştur [ALPI],
Ancak dağlar, ayırıcı olduğu kadar birleştirici bir işleve de sahiptir. Aralarındaki
tehlike dolu mesafeler çok büyük değildir. Isère Nehri üzerindeki St.
Maurice ve Rhône Nehri üzerindeki Martigny kasabaları, İtalya'nın Aosıa kasabasından,
sırasıyla 62 ve 88 kilometre uzaklıktadır. Avusturya'nın Innsbruck
kentiyle Güney Tirol'deki Bressanone (Brixen) arasında 68, Dinyester üzerindeki
Sambor ile Tuna'nın bir kolu üzerindeki Uzhgorod arasında 105 kilometre
mesafe vardır. Yüksek Alp geçitleri bir kere ehlileştiri klikten sonra, zirvenin
iki yanındaki lopraklar, orıak bağlantılar, ortak çıkarlar ve büyük ölçüde ortak
kültür sağlamıştır. Örneğin Torino; Lyon ve Cenevre'ye Roma'dan çok daha
yakındır. Milano veya Venedik'in; Zürih, Münih veya Viyana ile, uzak Sicilya'dan
daha güçlü bağları vardır. Orta Almanya'nın geniş orman ve tepeleriyle
kuzeyden uzun bir kesintisi olan Bavyera, yakınındaki L.ombardiya (İtalya) ile
daha çok şey paylaşır. Karpatlann kuzey yamaçlarındaki eski Galiçya vilayetinin,
kuzey silsilesi üzerindeki Macaristan ile orıak çok yanı vardır. Herhangi