Norman Davies - Avrupa Tarihi

ya Yün Loncası sarayları (1300), Guelfe partisi, Pazzi, Pitti, Strozzi, Antinori
ve Medici-Ricardi (1444) sarayları ve hepsinden önce dinsel sanat-romanesk
San Miniato al Monte kilisesi, Gotik Santa Croce (1295), San Giovanni mermer
döşeli sekizgen vaftizhanesi (1296), Duomo (1298'de başlandı), Giotto'nun
Catnpanile'si (1359), Brunelleschi'nin katedral kubbesi (1436), Ghiberli'nin
vaftizhane kapıları (1452) ve Fra Angelico'nun Dominiken San Marco
rahibe manastırındaki freskolan, refah içindeki kendine güveni yansıtmaktaydı.
Dante Alighieri (1265-1321) Hıristiyanlığın en büyük şairiydi. Floransa
siyasetiyle fazlasıyla ilgiliydi ve kentin en güzel anıtları yapılırken sokaklarında
dolaşmaktaydı. Onun edebiyat ve hayal gücü aşılmamıştır. Gençken Campaldino'nun
ön saflarında yer alıyordu. Beyaz Guelfe rejiminin kent meclisi
yöneticilerinden biri olarak görev yapmıştı ve Siyahlar tarafından kentten sürülmüştü.
Sürgünde acılı yirmi yıl geçirdikten sonra Ravenna'da, solgun yüzüne
defne çelengi koyan Can Grande de Polenta'nın sarayında öldü. Vi/a Nucvcı
(Yeni Yasam) adlı eseri ortaçağda ender olarak görülen insanın içsel duygularına
yönelen bir seyahattir. De Monarchia (Monarşi Üstüne) imparatorluk yönetiminin
canlandırılması için coşkulu bir savunmadır. De Vulgari Eloquentia,
yerel dilin kullanılmasını savunduğu eseri, onu modern Avrupa edebiyatının
babası konumuna getirmiştir.
Dante'nin başyapıtı, Commediai, yüz kantoluk bir şiir olup, hayran kalan
okuyuculardan "İlahi" unvanını almıştır. Eser, şairin öteki dünyada üç diyara,
Cehennem'in (Infemo) derinliklerinden Araf'taki (Purgaıorio) Kefaret Tepesi'ne
ve Cennet'teki (Paradiso) Gök Katlarına yaptığı seyahatleri anlatır. Ody~
sscia ve Aencid gibi bu eser de, bir bakıma Vergilius'un Dante'ye kılavuzluk ettiği,
geçmişteki ve o dönemdeki insanların gölgelerinin ikna edici bir ortamda
resmedildikleri macera kitabıdır. Bir yönüyle de Hıristiyan ruhunun, Tanrının
kör edici hayaliyle bağışlanan günahtan selamete varan manevi yolculuğun
alegorisidir. Ve gene bir yönüyle de gelişkin bir ahlaki yapıdır, kaynaşan kişilikler
erdem ve günahlarına göre Lanetliler, Umutlular ve Kutsananlar arasında
dağıtılmışlardır. Dil hoş bir tasarruf içinde kullanımıyla baş döndürür. Anlatılar
hem şairin ilginç karşılaşmalarının ayrıntıları hem de içinde gerçekleştikleri
ahlaki görüntünün görkemiyle coşturucudur. Buna uygun olarak, insan
deneyiminin en düşük noktası bütün Sevgi'nin yitirilmiş olduğu yer - donmuş
Yahuda heykelinin çevresinde bulunan dondurucu cehennemi derinliklerdedir.
Dünyevi cennet Araf tepesinin güzel kokulu yamaçlarındadır, burada "acının
yerini umut alır". Nihai doruk Primum Mobile'nin ötesinde, göksel İşık
Gülü'nün yüreğinde, sözcüklere sığmayacak vecd halinin yoğunluğun dadı r.
"Güneşi ve öteki yıldızları hareket ettiren Sevgi"nin, ("L'amor che movc il sole
e l'ahre sfelle") kaynağı budur.
Dante, aynı zamanda canlı bir efsane kaynağıdır. Bir hikâyeye göre, şair şiirlerinden
birinin bir eşek sürücüsü tarafından, arada "Arri, arri!" diye bağırarak
söylendiğini duymuştur. Öfkelenen şair "Cotesto ani norı vi misi t o" ("arri"
benim tarafımdan söylenmiş değil) diyerek sürücüye vurmaya kalkmıştır. 11