12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

İKONA<br />

DİNSKI, ikonalar <strong>Avrupa</strong> sanatının en sürekli lüriıdür. Ama asla öncelikle sanatsal<br />

çalışmalar olarak yapılmamıştır: dine bağlılığın göstergesidir. Resimlerin gerisindeki<br />

manevi dünyaya açılan "sır kapıları", "sezgi kapılarf'dır. Değerleri, izleyicinin ilahiyat<br />

bilgisine ve duygusal kabullenişıne bağlıdır 1 Ortaçağda Balı. daha sonra kendisine.<br />

ait önemli okullar kurmuş ise de. Bizans Imparaiorluğıı önde gelen ikona<br />

merkezlerini uzun süre korumuştur.<br />

İkonalara saygı duyanlardan beklenen tavır. Yunanca ftcsyclm yani "uyanık.<br />

İçlikte sükunet." sözcüğü ile özetlenir. Sabır, dünyadan kopuş, alçak gönüllülük ve<br />

dua konsantrasyonu gerektirir. "Güzel Sevgisi" konulu bir beşinci yüzyıl Bizans inceleme<br />

kitabı ve metinler antolojisi olan riıifoknHa. bu pozisyonu bir fare yakalamak<br />

için mıhlanıp kalmış bir kediye benzetir. : :<br />

Kfsaneye göre Azız Lukka ilk ikona ressamıdır ve konusu Bakire ile Çoeuk'ıur.<br />

(Bkz. levha 22.) "Clırıstus t'anlokramr" ile birlikte Bakire Yleryeııı. daima konu listesinin<br />

başındadır. Bakire Meryem üç standarl pozisyonda görülür: Çocuğu yüzüne<br />

ııımıgıı l'ilcııs: Çocuğu, ileri uzatıp açııgı kolları üzerinde tuttuğu oriıiıirta-. kollarının<br />

havada, Çocuğun ise rahminde olduğu orakla pozisyonu."<br />

L.zun tamomaclıiü yani "İkonalar Savaşı" döneminde Şamlı Azız .lohannes (MS<br />

(•}7~>-7'l ( J). ıkonaseverlerin en büyüğü, yani "ikona kölesi"dlr. Ama ikonalara saygı<br />

göstermekle, ikonalar aracılığıyla çok daha derin Tanrı sevgisi arasındaki farkı da<br />

vurgulamıştır Aziz Johfimıes. üç aşamalı dinbillmsel ikon teorisine de açıklık getirir:<br />

Isa İnsan olur: İnsan Tanrı görüntüsünde yaratılmıştır; bu nedenle ikonalar. Tanrının<br />

ve Azizlerin gerçek göriinıitleridir.<br />

Ortodoks kiliselerinde ikonaların daima merkezi bir yerleri olmuştur. Ironost.as/sveya<br />

"ikon perdesi", cemaati, kilisenin rahiplere ayrılmış yerinden ayırır. Geleneksel<br />

olarak sırasıyla en üstle toplu olarak azizler, Kılise'nin on iki yortusu, Onıki<br />

Havan ve on iki peygamber olmak üzere dört sıra ikona ihtiva eder. Ortadaki çiîl kapı,<br />

Baş ıııelek Cebrail. Tanrının Anasını ve Dörı İncil Yazarını temsil eden altı panoyla<br />

kaplıdır. Bu kapılara Yunanistan'da "Güzellik Kapıları", Rusya'da "İmparatorluk<br />

Kapılan" denilir. Bunların üzerindeyse daha büyük. Ilükiım veren Tanrı, Teslis ve<br />

Çarmıha Gerilme ikonaları yer alır. Orlodoks ayini sırasında bir ikona, genellikle<br />

müminlerin öpmesi için kilisenin içinde törenle dolaştırılır.<br />

İkonalar taşınabilir ahşap panolara yapılır. Ressamlar beyaz veya yaldız zemin<br />

üzerine saf yumurta suluboyası kullanırlar. Stilize pozisyonlar, jestler ve yüzler,<br />

gerekli saygı havasını yansıtır: 5 Resimlerde pcrspekıile yer verilmcyişi dikkat çekicidir<br />

|FLAGELLATIO|.<br />

Ortodoks ikon ressamlığı birçok farklı dönemler geçirmiştir. İlk "Altın Çağ",<br />

Tasvir kırıcılık çalışmayla sona erer. İkinci dönem. 1204 yılında Bizans'ın Latinler<br />

tarafından fellııyle biler. Bizans'ın son dönemleri ise Bulgaristan'da. Sırbistan'da,<br />

Rusya'da ulusal okulların geliştiğine tanık olmuştur. Şimdiki Kus Ortodoks Kilisesi<br />

zorunlu bir Vluskovıi tarz dikle edinceye kadar Novgorod. Beyaz Rusya ve Rsokov<br />

j<br />

j<br />

j

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!