Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

1 4 8 Belirsizin Bilimleri
Yapısal yöntem, "dünyanın seyri"nde, dünyanın tüm karmaşık
olgularında, tüm değişmez ve gözlenebilir görünüşlerde;
basit, şematize edilmiş, koşulların gözlemciye empoze ettiği
veya gözlemcinin seçtiği bir ölçekte algılandığı şekliyle gerçekliğin
temsiline uygun olarak türlülüğü azaltılmış birtakım öğelerin
bir bütününü ayırdetmek amacını taşımaktadır. Ardından,
bu az çeşitli basit öğelerin, etimolojik anlamda - daha da
basit bir yapıya o an için indirgenemez olan bu "atomlar'm
(a-tomes), belirli bir muğlaklık düzeyinde gözlenmiş bir gerçekliği
az çok sadık bir şekilde yeniden üretmek için, birleşme
veya ayrılma kurallarına göre birbirleriyle nasıl kombine edilmeleri
gerektiğini araştırmaktadır.
3. Bilimsel Düşüncenin Zorunlu Bir Aşaması Olarak
Atomizm
Fiziksel kimya da, geçen yüzyılda böyle yapmıştır. Fiziksel kimya,
Demokritos'a kadar uzanan eski bir vokabüler içinden bir
madde teorisi çıkarmış ve önce simya, sonunda teknik anlamda
kimya çalışmaları sayesinde basit ve indirgenemez atomlar ayırdetmeye
çaba harcamıştır; o zamanlar dar bir tipolojiye ait olan
bu atomların belirli kurallara göre kombinezonu (değer: valence
fikri), 19. yüzyılın sonunda iyice yerleşmiş bir teori çerçevesinde,
kimyanın tüm temel türlerini yeniden inşa etmeyi sağlamaktaydı.
Daha özetle denilebilir ki, -örneğin farmakolojinin büyük
ölçüde yararlandığı haliyle- kimyanın zaferi, farklı renk ve
büyüklüğü olan ve molekül denilen istikrarlı ve yeniden üretilebilen
bütünler oluşturmak bakımından çevresinde (peripherie)
az veya çok sayıda az çok güçlü çengellere sahip olan bilyacıkları
bir araya toplamak amacıyla önce çözümleme (analiz),
sonra da bileştirme (sentez) yapma yeteneğine bağlıdır.
Yine burada da, çözümleme yapanın üstlenmesi gereken,
birtakım toleranslar veya daha doğrusu, belirsizlikler vardır;
"çengeller" rolleri azalacak kadar zayıf olduğunda veya bilyacıklar,
kolayca fark edilebilir az sayıda kombinezonlar içinde
toplanmak yerine, hemen hemen sınırsız sayıda yapılar içinde