06.08.2016 Views

Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Belirsizin</strong> <strong>Bilimleri</strong>nin Metodolojik Yanlan 2 3 7<br />

2) Kullanılan terimlerin tanımları genellikle "açık" tanımlardır,<br />

yani onların ikircikliğini azaltan ve farklı zihinleri ortak<br />

bir kabule doğru götüren birtakım önerme dizileridir. Bunlar,<br />

nadiren, kapalı, yani bizzat önermelerin yapıları sayesinde<br />

hatayı dışta bırakan (Peano) tanımlardır.<br />

3) Kurt Lewin'in biçim teorisinden itibaren geliştirdiği<br />

benzetmeler (metaforlar), araştırmacının bilinç alanını bir<br />

lür, "topolojik" alana yansıtmaya yöneliktir; yarı-hayali, yarıgerçek<br />

olan bu topolojik alanda, mesafe, engel, koridor, olabilirlerin<br />

sınırları, yer değiştirme gibi kavramlar, daima geçici,<br />

ancak ulaşılacak bir hedef gibi görünen belirli bir "hakikat"e<br />

az çok yakın veya uzaktırlar. Bu benzetmeler, araştırmacının,<br />

oluşmakta olan bilim planında oradan oraya gezinmelerinde ya<br />

da yaratıcı yanında, düşüncenin temel araçlarıdır.<br />

4) Buluş (keşif), belirli bir bilinenden, bir olası olana veya<br />

en azından kullanılabilir olana giden yol çizgisini temsil eden<br />

bir biçimin, bir Geştalt'm oluşturulmasıdır. Dolayısıyla, biçim<br />

teorisinin yasalarını, yani diyalektik düşünceden (fon-figür<br />

çelişkisi, karşıtların sürekli oyunu, çelişkiyi aşma) ve fenomenolojik<br />

düşünceden (inanmanın belirmesi, izdüşümsel varyasyon,<br />

önermelerin görünüşü lehine dolayımsız anlamın parantez<br />

içine konması) esinlenen yasaları izler.<br />

5) "Ölçme", olgu veya objenin çok boyutlu bir ağda belirli<br />

bir noktaya bütünleştirilmesinden çok, araştırmacının zihnini,<br />

başka anlamlar bulmak amacıyla objenin ilk anlamından uzaklaşmaya<br />

zorlayan bir yoldur.<br />

6) Benzerlik (similarite) fikri, araştırmacının yaklaşımını<br />

başlatan en önemli kavramlardan biridir. Araştırmacı, benzerliği,<br />

mantıksal bir ifade içinde tanımlamak yerine, onu, maksimum<br />

ölçüde "zihne kendine dayatış gücüyle" (pregnance)<br />

sezgisel olarak hissetmeye, ele aldığı objeler arası benzerlikleri<br />

yönlendirmeye ve böylece bundan, bir tipolojinin ilk aşaması<br />

olacak olan "dinamik bulutlar", gruplanmalar, cluster'ler elde<br />

etmeye çalışmalıdır.<br />

7) Muğlak olgular konusunda pekinliğin egzersizinin araçlarından<br />

biri, farklılıkların ve benzeyişlerin, karşıtlıkların ve<br />

benzerliklerin keyfi yönlendirilişidir ve bu, dünyaya dokun-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!