Abraham Moles - Belirsizin Bilimleri

Belirsizin Bilimleri
Böylece denilebilir ki, animasyonu olan bir kent, canlı bir
kent, pek çok mikro-olaym olduğu bir kenttir ve pek çok kent
teorisyeni farklı terimlerle de olsa bu noktada birleşmektedir.
Mikro-psikoloğa gelince, o bu konuda, mikro-olayların
bir envanterini/sözlüğünü yapar, onları büyük veya küçük
oluşlarına, sokaktan geçenleri ("bir dilenci") ilgilendirip ilgilendirmemelerine,
kapladıkları alana, geçici veya sürekli
oluşlarına (bir kaza veya kestane satıcısı), gü zel veya çirkin,
hoş veya itici, neşeli veya hüzünlü oluşlarına göre kategoriler
halinde sınıflandırır.
Animasyon isteyen bir kentin, örneğin merkezinde veya canlandırmak
istediği bir mahallede pek çok mikro-olaym cereyan
etmesinden kazancı nedir? Dar anlamda animasyon, kent
sorumluları tarafından, mikro-olaylan yaratmak, beslemek,
denetlemek ve yoğunluğunu ayarlamak için yapılan bir eylem
fikrini içermektedir. Fuar, kermes, Latin Amerika ülkelerinin
halk pazarları, mikro-olayların yoğunlaşmasına fırsat hazırlamakta
ve böylece bir çekim kaynağı olmaktadırlar.
Ancak bunların yoğunluğu, sosyal olarak bir başka ikincil
olaya yol açar; insanların, geçenlerin, dinleyicilerin, seyircilerin
yoğunluğuna... Ve bu da, belirli bir sınırı aştığında, birtakım
arızi olaylara, hatta kazalara, gruplanmalara, dikkate
değer olaylara yol açar; bunlar da kendiliğinde birer mikroolaydır
ve potansiyel bir başka kitlenin "gidip görelim, niçin
insanlar oradaki çığırtkanın etrafında toplanmışlar" diyerek
belki adamın ne sattığını öğrenmek, belki de sadece meraklarını
gidermek için orada toplanmasına neden olurlar. Kısacası,
kitlenin büyüklüğünün kritik bir düzeyinin üstünde,
mikro-olayların yoğunluğu, başka mikro-olaylara yol açar
ve bunlar da kendileri bir başka eşiğin aşılmasına neden olabilirler.
Bir geri-bildirim vardır; neden, bir sonuca yol açar,
sonuç da birincil nedene eklenen ikincil bir neden meydana
getirir. Sistemler teorisine göre, eğer eylemin ve geri bildirimin
nitelikleri doğrusal ise bu süreç doğal olarak eksponansiyel
bir tarzda uzar gider (büyür).
Aslında, mekanizma daha karışıktır. Kent canlandığında,
animasyon bölgesi etrafındaki ticaret erbabının kazancı art­